Samsun tarihin tüm evrelerinde bölgede merkez olmuş bir kenttir. Bu biraz da Tanrı’nın sunduğu coğrafyanın zenginliğinden kaynaklanmıştır. Karadeniz’in Anadolu’ya açılan kapısı olması, Samsun’u hemen her dönem de ticaretin odağı haline getirmiştir. Bu özelliğinden ötürü tarih boyunca çok sayıda işgal ve yıkım yaşamıştır. Bunun yanında çok değişik kültürlerin de etkisinde kaldığından, Samsun’un sosyal ve kültürel yapısı ile yaşam kalitesi de, bölgenin tutucu ağırlıklı yapısından çok daha farklı bir yapı sergilemiştir. Samsun tarih boyunca ticari merkez olmanın yanında, çağdaş yaşamında merkezi konumuna gelmiştir.
Ne var ki, geçmişinde Batı Anadolu ve çok değişik kültürlerden beslenen Samsun, son 40–50 yılda aldığı kırsal ağırlıklı göçlerle bu sosyal dokusunu da aşındırmıştır. Sosyal yapının bozulması ile orantılı olarak Samsun hızlı bir şekilde gerilemiş ve özellikle de ekonomik açıdan da ciddi bir düşüş yaşamıştır.
Tüm bu olumsuzlukların sonucunda Samsun, çağdaş anlamda kentlilik bilinciyle taban tabana zıt ve özünde çıkara dayalı hemşerilik ilişkilerinin öne çıktığı yönetimlerin eline geçmiştir. İşte bu yapı, bugünkü sahipsiz ve her gün bir şeylerini kaybeden Samsun’u yaratmıştır.
Üzülerek söylemek gerekirse bu dönemler Samsun’un hızlı bir şekilde imara açıldığı dönemlerdir. Çıkar ilişkileri ve rant hesapları ile tam bir imar katliamına uğrayan Samsun, kısa sürede plansız ve estetikten uzak bir yapılaşma ile taş yığınına dönmüştür. İkişer, üçer katlı bahçeli evlere yeterli olan mevcut caddeler genişletilmeden verilen yedi sekiz katlı imar izinleri ile caddeleri bir koridor haline gelirken, o dönemin en önemli projesi sayılan ve Samsun’un geleceği açısından da çok önemli olan 100.Yıl Bulvarı da estetikten uzak çirkin yapılaşmadan nasibini alıyordu. Samsun, bir anda Mimarlık Fakültelerinin “kötü kentleşen” kent örnekleri arasına girmiştir.
Bu kötü gidiş ve kötü yönetim anlayışı,1990 yılından sonra kısmen de olsa olumlu yönde değişmeye başlamıştır. 1989 da Belediye Başkanı seçilen Rahmetli Muzaffer Önder bir Samsunlu olarak bu tür ranta dayalı yapılaşmaların önünü kesmiştir. Ancak geçen süreçte yapılan yanlış yapılaşmaların kaldırılması mümkün olmadığından, kent merkezinde çok fazla yapacak bir şey de kalmamıştır.
Bu nedenden dolayı Merhum Muzaffer Önder döneminde, kentin Atakum tarafına doğru gelişmesine öncelik verilmiştir. Bu doğru karar sonucu bugün, Atakum bölgesinde çok daha düzenli ve planlı yepyeni bir Samsun doğmuştur. Yine aynı dönemde alt yapıda önemli düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerle, kent içersinde ki alt yapının yetersizliğine dayalı olarak her yağmur sonrası sular altında kalan semtler su baskınlarından kurtarılmıştır. Yeşil alan düzenlemeleri yanında, o dönemin belki de yaptığı en önemli iş, Samsun’a 2020 yılına kadar içme suyu sıkıntısı yaşatmayacak Çakmak Barajı’ın yapılması olmuştur.
On yıllık Merhum Önder yönetiminden sonra başlayan Sayın Yusuf Ziya Yılmaz dönemi de onuncu yılının sonuna gelmiştir. Sayın Yılmaz döneminde Samsun adına çok önemli projeler gerçekleştirmiştir. Bu döneminde ileride en çok hatırlanacak projesi, Samsunluyu yeniden denizine kavuşturan sahil düzenlemeleridir. Sayın Yılmaz’ın ilk dönemi, aynı zamanda kentin dinamikleri ile iyi ilişkiler içersinde olduğu dönemdir. Ayrıca o dönem, Samsun’un üst yöneticilerinin büyük bir uyum içersinde olması açısından belki de en şanslı dönemidir. Bu uyum Samsunluya sahilini ve denizini kazandırmıştır.
Sayın Yılmaz dönemin de Samsun kentin güzelleşmesi açısından çok ciddi gelişmeler kaydetmiştir. Çağdaş kent görüntüsüne yakışmayan çok sayıda kütle kent dışına taşınmıştır. Atatürk Bulvarı’nın deniz tarafı temizlenmiş yaratılan yeni peyzaj alanları, Batı Park’ın düzenlenmesi, halkın kullanımı için yapılan plajlar, ikinci bulvarın neredeyse tamamlanacak seviyeye gelmesi ve nihayet raylı sistemin başlamak üzere olması küçümsenecek şeyler değildir. Artıları fazla olan bu dönemle birlikte Samsun’un son dönemlerde yerel yönetim bazında başarılı olduğunu söylemeliyiz.
Samsun’un kentsel olarak güzelleşmesi ve kent içi düzenlemeler uzun bir aradan sonra Samsun’a gelenleri olumlu yönde şaşırtmaktadır. İnanıyorum ki, eğer Samsun bu dönemlerde siyasi irade açısından da güçlü olabilseydi, bu kent içi düzenlemelere de yansıyacak ve belki de çok daha fazla kazanımlarımız olacaktı.
Bu dönemde beş belediye başkanlığının da iktidar partisinden olması ve belediyelere çok büyük maddi olanakların sağlanması büyük bir şans olarak görülebilir. Ancak aynı görüşte ki bu beş belediye arasında dahi yeterli uyumun kurulamamış olması bu şansı törpülemiştir.
Yerel seçimlere yedi ay kadar bir zaman kalmıştır. İdari yapının yeniden düzenlenmesi ve merkez de iki ilçenin oluşturulması önümüzde ki yerel seçimleri daha da ilginç hale getirmiştir. Siyasi partilerin aday belirlerken siyasi tercihlerden çok, kenti iyi tanıyan ve sorunlarına duyarlılığını kanıtlamış, birikim ve deneyimleri bilinen genç ve dinamik adayları bu günden belirlemesinde yarar vardır.
Bu kent hizmete susamıştır. Bu hizmeti verenleri de hiçbir zaman unutmamıştır. Kendini bu kente adayacak kadar yeterli gören Samsunluların, benimsedikleri siyasi partilerden adaylığa soyunmaları görevleri olmalıdır diye düşünüyorum.
İyi haftalar dileğiyle..
/ Sadi SUBAŞI
23 Ağustos 2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder