23 Aralık 2015 Çarşamba

Yüzde 99 Samsuncu

Samsuncu olmak deyimini ilk kez zamanın Samsun Valisi Muammer Güler’den dinlemiştim. Şehirde o enerji kalmadığı için olsa gerek, Samsun’un sosyo ekonomik durumu o yıllarda da gerilemeye devam ediyor, yeniden yedinci büyük şehir olabilmek için o atılım bir türlü yapılamıyordu. Şehrin hali, tıpkı şu sırlar gazı kaçmış hissi veren Samsunspor gibiydi. Muammer Güler, şehri yeniden harekete geçirebilmek için ‘’Samsunlu olmak yetmez, Samsuncu olmak lazım’’ demişti.

YEDAŞ Genel Müdürü Nurettin Türkoğlu da, Malatya’daki otelin lobisinde İsmail Başaran ve bana ‘’Ben yüzde 1 Malatyalı, yüzde 99 Samsuncuyum’’ deyince, Muammer Güler’in o sözünü hatırladım. Nurettin Türkoğlu, bir insanın doğduğu şehre katkısının ancak yüzde bir oranında olacağını iddia ediyor. Türkoğlu, bunu sadece bize değil Malatyalı gazetecilere de söylüyordu. Bu tezini de şu tespitiyle güçlendiriyordu. ‘’Bugün Samsun’un üç önemli yatırımcısı Malatyalıdır’’ Nurettin Türkoğlu böyle söyleyince kim bu Malatyalı yatırımcılar diye merak ettiğinizi biliyorum. Hemen söyleyeyim.

Birisi, Samsun Limanın işletmecisi olan Samport’un Sahibi Ali Avcı, bir diğeri, Piazza’nın Sahibi olan Erman Ilıcak’tır. Çalık YEDAŞ’ın Sahibi Ahmet Çalık’ın ve Genel Müdürü Nurettin Türkoğlu’nun Malatyalı olduğunu ise zaten biliyor olmalısınız. Nurettin Beyin bu Samsunculuk iddiası sanki bizim gibi kozmopolit şehirler için söylenmiş gibi. Ama Malatya gibi daha homojen yapıdaki şehirlerde, aidiyet duygusu daha güçlü olabiliyor. Erman Ilıcak mesela, doğduğu şehir olan Malatya’ya bir AVM’nin yanı sıra işletmeciliğini Hilton’un yaptığı lüks bir otel kazandırmış. Malatya güzel ve zengin bir kent. Kültür ve tabiat varlıkları bakımından da zengin bir şehir. Bu zenginliklerini değerlendirmesini de biliyorlar. Bizde kale surları üzerine iş hanı yapılmış ama Malatyalılar, Malatya Kalesinin surlarını onarmaya başlamışlar mesela.

Anadolu’daki tek eyvanlı Cami olan Selçuklu eseri Ulu Cami’yi görmeye vaktimiz yetmedi ama 4. Murad’ın silahtarlarından Mustafa Ağa tarafından yaptırılmış Kervansaray’ı gezme imkânımız oldu. Kervansaray’ı Battalgazi belediyesi onarmış, işletmesini de yine belediyenin kültür daire başkanlığı üstlenmiş. Bir gurup yabancı gazetecinin Kervansaray’da olduğunu öğrendiklerinde, belediyeden gelen iki yetkili kervansarayla ilgili bize kısa da olsa bir brifing verdiler. Ve ‘’Aslantepe  höyüğüne gitmeyi de sakın ihmal etmeyin’’ diye öğüt vermeyi de İhmal etmediler. Bizi Malatya seyahatimiz boyunca yalnız bırakmayan Çalık YEPAŞ’ın Pazarlama Koordinatörü Vahap Önen de o sırada yanımızda olduğu için, bunu duyunca Aslantepe için hemen bir program yapmış.

Aslantepe Höyüğü yaklaşık 8 bin yıllık bir yerleşim yeri. 1932’de başlayan kazılarda 5 bin 300 yıl önceki kalkolitik çağa kadar ulaşılmış. Aslantepe Höyüğünü ziyaretimiz sırasında laik devlet uygulamasının tarihteki ilk örneğinin yaşandığı şehir olduğunu öğrendik Malatya’nın. Battalgazi Belediyesi, Aslantepe Höyüğünün Unesco tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınması için yoğun bir çaba harcıyor. Biz de bu uzatılan dilekçelere imza atarak, Malatyalıların çabasına bu konuda katkı verenlerden olduk. Kernek Suyu’da Malatya halkı için çok şey ifade ediyor olmalı. Su geçtiği her yere hayat verir biliyorsunuz. Malatya Büyükşehir Belediyesi de Kernek Suyu kenarını park, bahçe, kafeterya ve restoranlar yaparak, Malatya halkının suyun nimetlerinden yararlanmasını sağlamış. Malatya’da insanların yüzü gülüyor. Şehrini seven mutlu insanların arasında iki gün geçirmek bize de iyi geldi doğrusu.

/Ragıp GÖKER
23.12.2015

22 Aralık 2015 Salı

Samsunlu ile Samsuncu Arasındaki Fark

55 ve 44’ü toplarsanız 99 sayısını bulursunuz. YEDAŞ’ın Malatya doğumlu Genel Müdürü Nurettin Türkoğlu buradan hareketle ‘’Ben Yüzde 90 Malatyalıyım ama yüzde 90 oranında da Samsuncuyum’’ diyor. Bu sözünü de şu iddiasıyla güçlendiriyor: Samsun’da doğan birinin şehre katkısı yüzde birdir ama Samsun’da doğmamış olsa da ‘Samsuncuyum’ diyebilenin katkısı yüzde 90 ve belki de yüzde yüzdür.

Bugün için aslında Malatya seyahatine çıkmamıza dakikalar kala arayan Köy-Tür’ünsahibi Sinan Çakır’ın açıklamalarını yazmayı planlamıştım. Dostum Sinan Çakır’ın söyledikleri, daha önce bazı meslektaşlarıma söylediklerinden çok farklı değilse de, satır aralarında da yazılması gereken notlar da var ama yazmak için Pazartesi ve Salı günü Samsun’a geleceğini söyleyen Sinan Çakır’ın açıklamalarını beklemek daha doğru olacaktır.

Malatya’da gördüklerimizi ve duyduklarımızı çok önemsiyorum. Söze ‘’Ben Malatya doğumlu bir Samsuncuyum’’ diyen Nurettin Türkoğlu’nun Samsun Gazeteciler ile Malatyalı gazetecilerle birlikte yapılan kahvaltıda söyledikleri ile başlamak gerektiğini düşünüyorum. Doğduğu şehri ve ilk gençlik yıllarını yaşadığı Malatya’yı hiç unutmamış Nurettin Türkoğlu. Söylediği her sözü, bir şekilde, Malatya’nın bir özelliği ile pekiştiriyor mesela. Bir insanın doğduğu şehri unutmaması çok güzel. Hatta doğru bir davranış biçimidir.

Ama Nurettin Bey şu an yaşadığı ve ‘doyduğum dediği’ şehir olan Samsun’u da doğduğu şehir kadar önemsediğini hem söyledikleriyle, hem de davranışlarıyla hissettiriyor. Biliyorsunuz hafta sonunu YEDAŞ’ın sponsorluğunda oynanan Yeni Malatyaspor- Samsunspor maçını izlemek üzere Malatya’da geçirdim. 20 Ocak 1989 günü Malatya deplasmanına giderken meydana gelen kazada üç sporcumuzun yanı sıra Teknik Direktörümüz ve otobüs şoförümüzü kaybetmiştik. Bizim gibi, Malatyalılar da o günü hiç unutmamışlar. Acımızı, acıları bilmişler. Bu hafta sonu şunu öğrendim: ‘’55+44= Dostluk’’ demek oluyormuş.

Bende hep sempati uyandırmış olan Malatya’yı tanımayı da çok istiyordum. Bu nedenle Samsun Gazeteciler Cemiyetinden ‘’Malatya’ya gidiyoruz’’ dediklerinde hiç düşünmeden ‘’Geliyorum’’ dedim. O türküde söylendiği gibi, hakikaten gezilmesi ve görülmesi gereken eşsiz bir şehir Malatya. Öncelikle şu tespitimi söylemeliyim: Caddeleri geniş, düzenli ve çok temiz. Malatya şehir merkezi iki ilçeden oluşuyor. Battalgazi ilçesi adını aldığı Battalgazi Beldesi gibi daha çok eski Malatya’yı bünyesine almış. Yeşilyurt ilçesinin sınırlarında ise Yeni Malatya inşa ediliyor. Ahmet Çalık’ın memleketi olan Yeşilyurt’taki yapılaşmanın, günümüzün çağdaş şehircilik anlayışına göre inşa ediliyor olması dikkatlerden kaçmıyor..

Yeşilyurt Belediyesinin yapılarındaki tabelaları görünce, arkadaşlarıma dönerek, şaka yollu ‘’Cemal Abi, Belediye satın almış’’ dedim. Zira Yeşilyurt Belediyesinin logo renkleri, bizim Yeşilyurt Demir Çelik’in logo renklerine çok benziyordu. Şehir merkezindeki iki ilçesinin toplam nüfusu 580 bin dolayında olan Malatya, bizim ölçeğimizde bir şehir. Bölge illerinden göç alsa da nüfusunun yarısı bizim kadar kozmopolit değil. Daha homojen bir yapısı var. Gelenler Malatyalılara uymuş. Oysa biz gelenlere uymuşuz. Bu nedenle Malatya halkı gelenek ve göreneklerini korumayı başarmışlar. Şehirde egemen olan kültürün Malatya kültürü olduğunu söylemek yanlış olmaz yani. Bugünlük sanırım bu kadar yeter. Bizim de sevdiğimiz Nurettin Türkoğlu’nun tutkuyla bağlı olduğu Malatya’yı anlatmaya yarın devam edelim.

/Ragıp GÖKER
22.12.2015

21 Aralık 2015 Pazartesi

Samsun'un Ata Sporu Golf!

Duymuş ya da görmüşsünüzdür. Samsun'a Türkiye'nin en büyük golf tesislerinden biri yapılıyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz bu dahiyane projesinden ötürü öylesine gururlu ve mutlu ki "Golf projesi şehrimizi dünyada ses getiren bir kent haline getirdi." dedi geçen hafta. Bütün dünya "Samsun'un golfü var" diye yıkılıyor. CNN'de BBC'de bırekink niyuvslerde hep Samsun'un golfü!

Hele Samsunlular olarak gözümüze uyku girmiyor golf de golf diye. Yıllardır nasıl da sıkıntısını çekiyorduk bu golfsüzlük illetinin anlatamam! "Bu tesis ile birlikte Samsun, golf alt yapısına sahip şehirler kategorisine girdi" diyor Başkan Yılmaz. O kadar rahatladım ki. Öyle üzülüyordum ki ne olacak bu Samsun'un golf altyapısız hali diye. Sonuçta golf bir şehrin olmazsa olmazı! Nasıl yaşayalım biz bu şehirde öyle golfsüz golfsüz? Sayın Valimiz de eksik olmasın Başkanımız kadar golfperver.

“Golf turizmi zenginlere de hitap eden bir turizm dalı, çok fazla para bırakıyor. Ama golf ile uğraşan sporcular dünyanın en zengin sporcularıdır. Golf zengin sporu değil ama zenginleşilecek bir spor dalıdır. Ayrıca bir araştırmaya göre 60 yaş ve üzeri insanların golf ile uğraşan insanların kalp krizi geçirme oranı yüzde 90 azalıyormuş. Önemli olan, Karadeniz Bölgesi’nde hele Samsun’da deniz dolgusu ile golf sahasının oluşturulması belki pahalı maliyet oldu ama Samsun’un böyle bir değere kazanması Samsun’a sınıf atlatacak kanaatindeyim” demiş kendileri.

Valinin ne dediği çelişkilerden, düşük cümlelerden, anlatım bozukluklarından pek anlaşılmıyor ama bunda Valimizin suçu ya da eksiği yok. Bunlar hep golfsüzlükten! Halbuki Valimiz şapkasını giyip alsa eline golf sopasını ne anlatım bozukluğu kalacak ne çelişki. Ne diyor Yusuf Ziya Başkan:

"Fiziksel ve zihinsel olarak faydaları tartışılmaz. Golf size doğada, temiz havada, gürültüden uzak, kuş sesleri içinde iki üç saat yürümenizi, arkadaşlarınızla oynayarak sohbet etme imkânı sağlar. Sosyal tarafı da cabası. Golf öncelikle size kendi kendinizi terbiye etmesini öğretiyor, bu terbiye kurallarının dışına çıktığınızda hemen sizi cezalandırıyor. Golf sporunda 1 puan kazanacağım derken 3-4 puan kaybedebiliyorsunuz. Kısaca bu spor çok büyük hırs yapmamayı, kanaatkâr olmayı öğütlüyor. Hayat da öyle değil mi?"

Bunlar ne ki? Hele bir golf sahamız bitsin, ne güpegündüz şehrin göbeğinde öldürülen doktorlar olacak, ne de sokak ortasında birbirine kurşun sıkan insanlar.  Hepsinin eline birer golf sopası verilecek. İlla kavga edeceklerse de golf sopalarıyla etsinler. Bu golf sahasını eleştirenleri de hiç anlamıyorum doğrusu!

Golf sahası için harcanacak su miktarı yıllık 1 milyon metreküpmüş. Olsun! Samsun'da sudan bol ne var? Koskoca Samsun'da su bitecek değil ya? Etrafımız deniz. Su biterse çekeriz denizden olur biter. Ayrıca golf sahası için doldurulan denizimiz de öyle boş boş niye dursun ki? Neymiş efendim golf sahasının yapımında ve korunmasında kullanılacak kimyasal ilaçlar (1 hektar için 21 kg) suya ve toprağa zarar veriyormuş. Golf sahasının çimleri için heba edilecek gübre miktarı tarım için kullanılandan kat be kat fazlaymış.

Cici golfün şehrimize katacakları, üçer beşer atlayacağımız prestij basamakları, belediye şirketlerinin şey yani pardon Samsun'umuzun kasasına akacak çok milyon dolarların yanında şuncacık zararın ne önemi var ki? İki üç yüz kilo kimyasal kullanılacak, iki üç milyon metreküp su harcanacak diye zenginlerimiz şey yani pardon  halkımız ata sporumuz golften mahrum mu kalacak? Allah yazdıysa bozsun!

Kulak asmayınız siz bu çevrecilere sayın büyükler. Masrafı, toprağı, suyu  falan umursamayın. Ne lazımsa harcayın. Yeter ki golfsüz kalmasın Samsunumuz. Kurtarın bizi bu cehaletten medeniyetsizlikten. Hatta siz en iyisi eliniz değmişken tüm Samsun'u golf sahasına çevirin. Ortasına da kendi heykellerinizi dikin! Dikin ki asırlarca hiç unutmayalım sizi! Saygılar!

/Emre SEVEN
21.12.2015

18 Aralık 2015 Cuma

Köy – Tür meselesi

Samsun bir süredir Köy-Tür haberleriyle çalkalanıyor. Sinan Çakır, önceki gün bazı gazeteleri arayarak, firmasının battığı yönünde haberleri yalanlamış. ‘’Batmadım, buradayım’’ demiş. Sinan Çakır ve şirketleri batmasın elbette. Kendisini, buğday pazarında dükkanları olduğu zamandan beri tanır ve iyi biri olarak bilirim. Şehirde ‘’Samsun firması olan Köy-Tür’e sahip çıkalım’’ şekline kampanya girişimlerine tanık oluyorum.

Bu iyi bir şey ama öncelikle yanlışı düzeltmekte yarar var. Köy-Tür bir Samsun markası değildir. Mersin’de de Köy-Tür var, İzmit’te de ve daha bir çok şehirde, Köy-Tür’ün tesislerini görmek mümkündür aslında. Köy-Tür 1983 yılında Türkiye Kalkınma Vakfı tarafından oluşturulmuş bir Türkiye projesi olarak doğmuştur. Köy-Tür, yaklaşık 20 yıl önce de batma durumu yaşamış, bu nedenle Sinan Çakır zor durumdaki Köy-Tür’ün Samsun tesislerini alıp işletmeye başlamıştı. Samsun’un yapması gereken aslında Köy-Tür’ü, kurtarmaktan çok, Sinan Çakır’ı kurtarmak olmalıdır.
İflas erteleme talebinin kabul edilmemesi nedeniyle, zor bir ihtimal olduğu düşünülmekle birlikte, bunun olmasını çok isterim.

Çok kişinin bunun için gayret göstermesine de çok sevindiğimi söylemeliyim. Fuat Köktaş, birkaç gün önce, üreticilerle bir toplantı yaptı biliyorsunuz. Toplantıda muhtemelen bu konu konuşulmuştur. Dün Kemal Zeybek’te konuyu Meclis kürsüsüne kadar taşımış. Bu krizde batan paranın ne kadar olduğunu tam olarak bilmiyorum ama Zeybek 200 milyon liralık bir bataktan söz ediyor. Demem o ki, herkes Köy-Tür adı üzerinden Sinan Çakır’ı kurtarmak istiyor. Bazıları belki kendisini kurtarmaya çalışıyor olabilir ama Samsun ekonomisi adına bir iş adamının battığına dair haberlere ilk defa reaksiyon gösteriliyor. Bu da iyi bir şey.

Ama ben aslında aynı gayreti Sinan Çakır’da göremiyorum. O gazetelere yaptığı açıklama fazla bir şey ifade etmiyor. ‘’Batmadım, bir yere de gitmedim, buradayım’’ derken bile açıklamayı uzaktan yapıyor. Bana çok inandırıcı gelmediği gibi muhtemelen muhataplarında da bunun, gaz almaya dönük bir girişim olduğu algısı uyanmıştır. Dostum Sinan Çakır, inandırıcı olmak istiyorsa Samsun’a gelip bir basın toplantısıyla neler olduğunu ve dahası bu durumdan kimseye zarar vermeden nasıl çıkacağını anlatmalıdır.

Çünkü öyle anlaşılıyor ki bu durum Sinan Çakır’ın batması, ya da batıyor olmasından öte bir durum ifade ediyor. Bütün endişe aslında Sinan Çakır’la birlikte, bu işten kimlerin daha zarar göreceği üzerinde yoğunlaşıyor. Bu son kriz aslında bir Samsun gerçeğiyle yüzleşmemizi de sağlamış oluyor. İster tesadüf deyin, isterse beceriksizlik, şehrin sanayisini ve ticaretini yönetenler, son yıllarda peş peşe batıyor. Sonrada oturup, Samsun ekonomisinin neden gelişemediğini konuşuyoruz. Hani ‘’Kendisi himmete muhtaç dede, gayriye nasıl himmet ede’’ denir ya, kendi işini batıranlar, başkasının işini geliştirmesine nasıl yardım edecekse.

/Ragıp GÖKER
18.12.2015

14 Aralık 2015 Pazartesi

Meydan Meydana Çıksın

Bir şehrin adını gugılladığınızda karşınıza ilk gelecek görsellerden biri, o şehre gittiğinizde ilk ulaşacağınız yer şehrin meydanıdır. Meydan bir şehrin kalbidir. Vitrinidir. Kimliğidir. Şehir neyse meydanı da odur. Çoğu meydanın kendine özgü bir tasarımı akılda kalıcı bir kısmı vardır. Örneğin Taksim denince akla Atatürk Anıtı, Kızılay denince meydana ismini veren Kızılay binası ve Güvenpark gelir. Yurtdışında da durum böyle.

Times Meydanı o renk cümbüşü haliyle, Kızıl Meydan Kremlin Sarayı ile bilinir. Avrupa'da da  özenli bir mimari ile oluşturulan meydanlar şehrin en meşhur yerleridir. Peki Cumhuriyet Meydanı deyince aklınıza ne geliyor? Benim aklıma geleni söyleyeyim: Boşluk!

İnsanlar için bir geçiş güzergahından, yol tarifinde kullanılacak merkezi bir noktadan fazla bir şey ifade etmeyen, siyasi mitingler ve tek tük konserler haricinde insanların bir araya gelmediği, şehrin göbeğinde kocaman bir beton yığını. Şehir neyse meydanı da odur dedim ya aslında o yüzden Meydanın bu halde olmasına şaşmamalı.

İlk yazımda da bahsetmiştim. Samsun giderek kimliksiz bir beton çöplüğüne dönüyor. Bunun ilk göze çarptığı yer ise ne yazık ki Cumhuriyet Meydanı. Samsun gibi önemli bir şehre böylesine boş biçimsiz binalarla çevrili kimliksiz bir meydan yakışmıyor.

Geçtiğimiz hafta gazetemizde bir haber okudum. OMÜ Mimarlık 1. Sınıf öğrencileri, Meydanda farkındalık yaratmak amaçlı bir çalışma gerçekleştirmişler. Meydana yerleştirdikleri masalara kitaplar koyup insanlarla beraber kitap okumuşlar, seksek, ip atlama, yakar top, voleybol gibi oyunlar oynayarak meydanı bir şenlik yerine çevirmişler. Öyle ki 77 yaşındaki Huriye Erbaş da öğrencilere katılarak onlarla birlikte ip atlamış. Son zamanlarda duyduğum en yaratıcı en özgün proje. Öğrencilere bu ödevi veren hocayı da meydanı şenlik yerine çeviren öğrencileri de kutlamak gerek. İşte yapılması gereken bu.

Meydan bir beton yığınından, insanların hoşça vakit geçirebildiği, şehrin ruhunu hissedebildiği bir yaşam alanına dönüştürülmeli. Bunun için sadece etraftaki binaları giydirmek yetmez. İnsanlara orada bulunmaları için sebepler ve koşullar yaratılmalı. Nedense ağaçlar içinde bir meydan hayal ediyorum. İnsanların AVM'lerde değil de meydandaki ağaçların gölgesindeki masalarda çay kahve içtiği, -olur ya belki kitap okudukları! - çocukların oyunlar oynadığı, müzisyenlerin açık hava resitalleri sunduğu oksijeni bol 24 saat canlı ışıl ışıl bir Cumhuriyet Meydanı. Hayal etmesi bizden,  Meydan'a getirmek yetkililerden! Saygılar!

/Emre SEVEN
14.12.2015
http://www.hedefhalk.com/meydan-meydana-ciksin-604297yy.htm

5 Aralık 2015 Cumartesi

Bu Sadece Bir Sergi Değil

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürü Doç. Dr. Murat Salim TOKAÇ sayesinde Ülke çapında ve  bu yıl 18.si düzenlenen  Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması Ödül Töreni 30 Kasım Pazartesi günü Samsun’da gerçekleşti. Uzunca yıllar Samsun’da yaşamanın Doğumla olmasa da yaşamla Samsunlu olmanın tecellisi olarak Samsunumuza ayrıcalık göstermiştir. Malumunuzdur Samsunumuzun güzide doktorlarından neyzen büyük üstat Dr. Turgut TOKAÇ Beyin oğullarıdır. Samsun ayrıcalığı için kendilerini saygıyla sevgiyle selamlıyoruz.

En az ödül töreni kadar kıymetli bir başka gelişme ise yarışma sonucu dereceye giren ve sergileme kazanan eserlerin, Samsun Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’nde sergileniyor olmasıdır. Atatürk Kültür Merkezi’nde Samsun Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Yılın en prestijli sergisiyle sizleri bekliyor yani. Tam olarak 7 dalda;
-Hüsn-i Hat
-Tezhip
-Minyatür
-Çini Deseni
-Ebru
-Kalemişi
-Katı  dallarında Türkiye 1.leri 2.leri 3.leri ve Sergileme kazanan eserler bu sergide yer almaktadır. Sadece kendi kültürümüzü onurlandırmak değil, medeniyetimizin sanata ilişkin imzası “anlam ve kavram dünyası” sizleri bekliyor olacaktır. Sn. TOKAÇ’ın ifadesiyle:

“Süsleme sanatlarımız ve köklü geleneğin sayısız ürünleri, bin bir renk ve sonsuz desende, bazen bir parça kâğıt, bazense kıymetine paha biçilemeyen atlas kumaşlar üzerinde, kah bir gelin kızın çeyizinde, kah bir hünkarın hediyeleri içinde kendine yer bulmuştur. Çağlar boyunca kültürümüz, zevk, duyuş ve yaşayışımızın incelikli ürünlerini oluşturan Türk süsleme sanatları; mimari başta olmak üzere, günlük hayatın tüm dönüm noktalarında sanatsever milletimizin gönlünde ve zihninde her zaman itibarlı bir konuma sahip olmuştur.

Bu çerçevede geçmişten günümüze, atalarımızdan gençlerimize yadigar olacak kadim ve köklü bir anlayış ile incelikli bir zevkin, en son ürünleri yer almaktadır.”  Bu sergide. 11 Aralık 2015 Cuma gününe kadar açık olacak sergiyi çocuklarınızla arkadaş ve dostlarınızla gezmek, onlara gerçek anlamda iyilik olacaktır.  Emeği geçen herkese şükranlarımızı sunar. Karadeniz’in incisi Samsunumuza daha nice ayrıcalıklı günler yaşamasını dileriz. Güzel günlere uyanın. Sağlıcakla kalın efendim.

/Uğur DEDE
05.12.2015

4 Aralık 2015 Cuma

Samsun’daki Kent Magandaları…

Kentimizde de, özellikle trafikte magandalık yapmak, toplumun yaşam düzenini bozacak hareketler bulunmak, kırmızı ışıkta geçmek, sokak ve caddelerde, yüksek sesle bağıra bağıra telefonla konuşmak ve buna benzer olumsuz hareketler iyice yaygınlaştı. Sokakta halkın, hastanelerde doktorların, okullarda öğretmenlerin, akşam ailesi ile gezmeye çıkanların, kısaca hepimizin kent magandalarından, şikâyetimiz var.

Sokaklarda ve caddelerde, çocuklarımızı, ihtiyarlarımızı ve engelli yurttaşlarımızı bekleyen ve çokta dikkat etmediğimiz birçok tuzaklar var. Bu olumsuzlukların yok edilmesinde hepimize düşen görevler de var.

Okul dağılış saatlerinde, lise ve ortaokul öğrencileri bile hiç ama hiç trafik kurallarına uymuyor ve kalabalıklar halinde kırmızı ışıkta, karşıdan karşıya geçmek için cambazlık yapıyorlar. Bunlara, durun bakalım gençler, siz ne yapıyorsunuz denmesi lazım. Kural tanımayan bu çocuklarımıza, okullarımızda ve ailelerinde, trafik kurallarına uyulması, sokaklarda nasıl hareket etmeleri gerektiği sanıyorum anlatılıyordur. Bu gençlere, bunların zaman zaman hatırlatılması lazım.

Bu olumsuzlukları öğütleyecek ve denetleyecek kimler varsa yan yana gelmelerinin zamanı geldi de geçiyor. Toplum düzeni bir defa bozulduğunda, konulmuş kuralları ihlal etme alışkanlığı bir kere başladığında, bu alışkanlıklar toplumun sosyal yapısını kanser gibi sarıvermektedir.

Lise caddesinde, kız Meslek Lisesinin bulunduğu ve Çiftlik caddesinin başladığı yerdeki trafik ışıklarında, yayalar için yeşil ışık yandığında, her defasında sayıyorum. Hızlı atılmış yedi adımda yayalara yanan yeşil ışık kırmızı oluveriyor. Sağlıklı olan insanların bile alelacele geçebildiği bu kavşaklarda, yayaların geçmeleri için tanınan süre biraz daha uzatılamaz mı? Bu memlekette yaşlıların olduğunu, engellilerin olduğunu, hastaların olduğunu unutmamak lazım.

Aynı kavşakta, yayaların geçmesi için yanan ve çok kısa süren yeşil ışıkta, birçok sürücünün de yayalara rağmen, ısrarla geçmeye çalıştıklarına tanık olmak her zaman mümkün. Bu sürücüler, bu magandalar, kendilerine tepki gösteren yayalara kızarak tehditler savurmaktalar.Böylesi önemli kavşakların kontrol altına alınması, yayalarımızı rahatlatacaktır.

Trafik ışıklarında, insanları rahatsız eden trafik magandalarına dur demek lazım. Yayaları, maganda sürücüler ile karşı karşıya getirmemek lazım. Bu memleketin polisi var, jandarması var, yayaları bu magandaların hakaretlerinden korumak lazım. Hiç olmazsa, trafiğin yoğun olduğu saatlerde, bu kavşaklarda bir trafik polisinin bulundurulması lazım.

Sokaklarda, caddelerde, evimizde, okullarımızda, iş yerlerimizde, bizlere yaşanabilir ortamı hazırlamakla yükümlü olan herkesi göreve davet ediyorum.

/Tekin AKIN
04.12.2015

1 Aralık 2015 Salı

Bir Samsun Markası, Samsun Fuarı

Samsun’da ekonomik gelişmeyi sağlamak amacıyla Samsun Fuarı ilk kez “19 Mayıs Karadeniz Fuarı” adı ile 1 Temmuz 1963 tarihinde açılmıştır. Daha sonra 1964 yılında Türkiye’nin ilk Milli Fuarı olarak kabul edilmiştir. Her yıl, Temmuz ayı boyunca devam eden fuara katılımcılar ve bölge illerinden gelen çok sayıda ziyaretçi gelmesi ilimizin turistik yönünün öne çıkmasına ve sosyal yapısının olumlu bir şekilde gelişmesine etken olmuştur. Aynı zamanda bu fuar bölgede çok sayıda markanın ulusal ve uluslararası alanda kendine yer bulmasına yardımcı olmuştur.

1963 yılında 40.000 m² alan üzerine kurulan fuar hızla gelişerek, 1981 yılında ise 150.000 m² alana ulaşmıştır. Samsun Fuarının 1980’li yıllardaki ziyaretçi sayısı 1 milyon civarına ulaşmıştır. Ancak Samsun Fuarı, 1980’li yıllardan itibaren fuarcılık sektöründeki gelişmelere ayak uyduramamış, zaman içinde eski önemini yitirmiş ve 90’lı yılların başında da kapanmıştır. Samsun Milli Fuarının kapanmasının ardından, kentte ve bölgede bu yönde önemli bir boşluk oluşmuştur.

Fuara genellikle aile boyu gelinir ve gezinti de böyle yapılırdı. Ayrıca ilçelerden ve civar illerden de oldukça fazla ziyaretçi gelmekteydi. Bu dönemde Samsun’da akrabası olanlar hem akrabalarını hem de fuarı ziyaret gelmekteydiler. Halen dostlar arasında yapılan sohbetlerde çocuk iken Samsun’a fuar için gezmeye gelen pek çok insanla karşılaşmak mümkündür. Fuar içerisinde seyyar fotoğrafçılar da faaliyet göstermekte ve fuar anısını yaşatmak için resimler çekmekteydiler. Eski anıların depreştiği noktalarda bakılan bu fotoğraflar halen önemini ve değerini korumaktadır. Zira fuarın olduğu dönemler bir zamanlar Samsunlular için çok ama çok önemliydi. Çağımızın ve eğlence dünyasının bu kadar gelişmiş olmasına rağmen Samsunluların halen bu özlemle yaşaması bunun en önemli göstergesidir. Oysa ihtisas fuarlarının olduğu bu dönemde eskiden olduğu gibi bir fuar anlayışının olması neredeyse olanaksızdır.

Yaklaşık yirmi yıl önce tarih sahnesinden kaldırılan Samsun Fuarı, şimdiki Yabancılar Pazarının bulunduğu yerden başlayan ve Tren Garı civarında biten alanda kurulmuştu. Fuar içinde yer alan Lunapark ise şu anda bulunduğu yerdeydi. Ancak fuar olduğu yıllarda eğlence aracı daha az olmasına rağmen oldukça fazla ilgi görmekteydi. O zaman fuarın en dikkat çeken araçları dönme dolap ile uçan salıncaktı. Tabii ki çocuk oyuncakları her zaman  dikkat çekerdi. Ayrıca tüfekle yapılan atışlarla hediye kazanma, halkalar atarak sigara alma, kaleye şut çekerek hediye alma gibi eğlenceler daha çok büyüklere hitap ederdi. Genelde hep kaybedilirdi. Fuar sezonunda açılan sirk ile motosiklet cambazlarının gösterisi etkileyiciydi. Dairesel bir duvar üzerinde ve yere paralel bir şekilde gösteri yapan motosiklet akrobatlarının görüntüsü görmeye değerdi. Kapanışı yüzlerine kapattıkları Türk Bayrağı ve riskli hareketlerin yapıldığı bir gösteri ile bitirmeleri ayrı bir heyecan katmaktaydı.

Fuarın lunapark tarafında bir girişi olduğu gibi Cumhuriyet Meydanı tarafında da bir girişi bulunmaktaydı. Cumhuriyet Meydanı girişinde bilet alınarak giriş yapılan fuar sahasında ilk etapta değişik bir ortama girildiği hemen fark edilirdi. Fuar gezisi boyunca anonsların eşliğinde reklamlar yanında, kayıp çocukların ebeveynlerinin arandığını da duyabilmekteydiniz. Şimdi olduğu gibi girişte hemen karşıda ve önünde aslan heykeli olan müze bulunmaktaydı. Özellikle okullar tarafından düzenlenen müze gezisinde ziyaretler yapılırdı. Müzede Atatürk’e ait giysi ve özel eşyaların bulunduğu Atatürk Müzesi ile Etnografya Müzesi bölümleri yer almaktaydı.

Hemen girişin yakınlarında Kuğulu Havuz vardı. Pek çok insanın geçmişte kalan anılarında burada çekindiği siyah beyaz bir fotoğraf mutlaka bulunmaktadır. Havuzun çevresinde bulunan kanepelere oturarak suların şırıltısı altında dinlenebilmekteydiniz. Girişten sağa doğru denize paralel bir yol bulunmaktaydı. Bu yol üzerinde Küçük Ev Restoran ile Yosun Kafe dikkati çekmekteydi. Uzun yıllar Serpil Benay Yosun Kafede sahne almıştı. Yol boyunca ilerlerken sol tarafta Gübre Fabrikası ile Süt Endüstrisi Kurumunun standları bulunmaktaydı. Günümüz fuarlarında günübirlik standların olmasına karşılık o zamanlardaki fuarda her bir kurumun büyükçe ve bağımsız bir tanıtım standı bulunmaktaydı. Fuarın anısını yaşatmak için Tekel tarafından Fuar sigarası çıkarılırdı. Ayrıca üzerinde fuarın bilgilerinin yer aldığı fuar bardakları da satılırdı.

Yol boyunca ve fuarın muhtelif yerlerinde uçan balon satıcıları bulunmaktaydı. Neredeyse her bir çocuğun elinde tepeleri boyanmış rengarenk uçan balonlar bulunurdu. Ayrıca haşlanmış veya közlenmiş mısır, pamuk şeker, dondurma, salatalık turşusu, ayran, kırmızı boyalı yumurta, çekirdek gibi eğlenmek amacıyla gezerken yenilebilecek yiyecekler de bolca satılmaktaydı.

Yol boyunca lunapark yönünde ilerlerken lunaparkın hemen yanında mavi boyalı tahta sandalyelerin bulunduğu Kısmet Aile Gazinosu vardı. Deniz kenarında ise şimdi Neco Düğün Salonu olan, Neco Gazinosu bulunmaktaydı. Fuar sezonunda pek çok sanatçı buralarda sahne alırdı. Kısmet Aile Gazinosunun önü ve çevresinde fuar sezonu boyunca hediyelik eşya satışı yapılan küçük dükkanlarla doluydu. Yine burada küçük bir havuz ve bunun yan tarafında karakalem tekniği ile insanların resmini yapan Karikatürist Kemal Akkoç adında bir sanatçı vardı. Bu kısımdan denize doğru yöneldiğinizde fuarı ikiye bölen demiryolundan geçmek durumundaydınız. Bu esnada tren geçişinin olması ise çok zevkli oluyordu. Trenin geçişi esnasında yaya geçişini aksatmamak için bir üst geçit vardı. Tren geçerken bunun üstünden treni seyretmek de ayrı bir zevkti. Üst geçidin hemen ayaklarında mısır satıcıları bulunmaktaydı.

Tren yolunu geçtikten sonra denize doğru giderken sol tarafta Etibank, Tekel gibi büyük kurumların standları, sağ tarafta ise İl Tarım Müdürlüğünün harika bir standı bulunmakta idi. Bu standta Jersey sığır ve boğa, deney fareleri, yılan gibi ilgi çeken canlılar yanında bolca broşür bulunurdu. Bu standların arka kısımlarında ise aşıkların buluşma alanı olan aile çay bahçeleri ve lokantalar faaliyet göstermekte idi. Bunlar içerisinde Façyo Restoran en çok dikkatimi çekenlerden idi.

Deniz kenarı ise kendine özgü ve ayrı bir güzellikti. Samsun’un lağımının denize bu bölgeden akıyor ve ortalığı yoğun bir kokunun sarıyor olması dahi bu güzelliği gölgeleyememiştir. Kiralık sandallar ile denizde atılan turlar gününüze ayrı bir zevk katardı. Denizin en sol tarafında ise Yelken Kulüp faaliyet göstermekteydi.

Etibank’ın bir madeni andıran şekilde dizayn edilmiş standını gezmek ayrı bir haz veriyordu. “Madencilik, Metalürji, Bankacılık” sloganını standlarına yansıtıyorlardı. Hele sigara paketleri şeklinde yapılmış Tekel standı ise bir simge olarak hala günümüzde bile özelliğini kartpostallarda da olsa korumaktadır.

Lunapark yanında bulunan küçük dükkanlar zaman içerisinde Yelken Kulübün bulunduğu tarafa taşınınca olay hediyelik eşya boyutundan ticari boyuta taşındığı için eskisi kadar rağbet görmedi. Bu satış yerinde en çok ilgi gören yer, kaset satış standı idi. Zamanında Ferdi Tayfur, İbrahim Tatlıses gibi sanatçıların en çok tutulan şarkılarının sürekli olarak çalındığı ve insanların bıkmadan dinlediği bir ortamdı. Sonuçta fuara insanlar eğlenme ve gezme amaçlı geliyorlardı. Temelde alışveriş yapmak amacı bulunmamaktaydı. Ancak günün ve yerin anlam ve önemini anımsatacak hediyelik eşya anlamında ufak tefek alışverişler de yapılırdı.

Aslında Samsun Fuarı ilimiz tarihinde bir fenomen, hatta Samsun iline ait bir marka haline dönüşmüş ve belleklerde öylece yer etmiştir. Belki eski şaşaalı günlere tekrar dönerek bu fuar canlandırılamayacak, ama daha uzunca bir süre Samsunluların anılarında büyük oranda yer etmeye devam edecektir. Bir nesil de bu güzelliği yaşadığı için kendisini şanslı kabul edecektir.

/Ali KORKMAZ

Hangi Samsun

Alev Coşkun ne derse desin, Atatürk’ün mazlum milletlere örnek olacak o büyük ve kutlu yürüyüşü başlattığı şehirdir Samsun.

Ve fakat. Kurtuluşumuzun şehri, şu sıralar iyi durumda değil. Eğitimde, kültürde, sporda ve ekonomide tarihinin en kötü günlerini yaşıyor. Her şeye rağmen bu şehri seviyorum. Yazıya başlarken çizdiğim tablodan yola çıkarak ‘’Bu şehir sevilir mi?’’ diye soracaksınız biliyorum. Kim bilir belki mazisini seviyorum bu şehrin.

Sevgili dostum Rüştü Bozkurt, geçmişte saraya ‘cehri bezi’ göndererek zenginleştiğini belirttiği Tokat’ın 30 bin nüfuslu bir şehir olduğunu söylerken, Samsun’un ise bin 800 haneli küçük bir kasaba olduğunu iddia etse de, İstanbul ve Selanik’ten sonra bin kişilik tiyatro salonunun bulunduğu üçüncü Osmanlı şehriymiş Samsun. ‘’Deniz Hamamı’’ olarak bilinen fenerdeki plajda kadınlı erkekli yüzülürken, Anadolu’da erkekler bile henüz mayo ile denize giremiyordu. O fener plajı, gerek Osmanlı’nın son dönemlerinde ve gerekse Cumhuriyetimizin ilk yıllarında İstanbul’dan sonra bu topraklardaki tek karma plajdır. Fener plajı aynı zamanda, Karadeniz bölgesinin ‘Mavi Bayrak’ almış tek plajıdır ama günümüzde ailelere yasaklanan tek mavi bayraklı plaj olarak tarihe geçmiştir.

Türkiye’nin üçüncü büyük limanına sahip olması nedeniyle geçmişte ekonomisi de gelişen Samsun, bir zamanlar yedinci büyük şehir olarak biliniyordu. Ekonomik ve sosyal gelişmişlikte sanırım şimdilerde 38. sıradayız. Eğitimdeki başarı oranımızın ise 50. sıralarda olduğu söylendiğinde buna ‘’Samsunluyum’’ diyen kimin canı sıkılmaz. Hangi Samsun’la gurur duyacağız. Yener Cabbar nicedir yazıyor ve biz de ondan öğreniyoruz.

Bizim sevdiğimiz Samsun, kale surları üzerine iş hanı yapılmasına izin verilen Samsun mu, yoksa Ulu Önder’in ‘’Ben Samsun’u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, millete ve memlekete dair bütün tasavvurlarımın gerçekleşeceğine inandım’’ dediği Samsun mu? Sahi hangi Samsun? Tapulu mülkü belediye tarafından işgal edilen vatandaş, mahkemelerde haklılığını ispat ettiği için ‘’O vatandaşı ve kararı veren mahkemeyi kornalatın’’ diye belediyeye tavsiyede bulunan bir Vali tarafından yönelten Samsun mu? Eee hal böyle olunca Samsun’un senden başka kimin umurunda olacağını sanıyorsun.

Formasında Atatürk amblemli tek futbol takımının puanları da silinir.  Şampiyonluk maçında senin taraftarına maçı izletmezler ve sende buna sesini çıkaramazsın arkadaş. Öylece seyredersin olup biteni. O Samsunspor, şimdiki adı ‘Süper Lig’ olan o lige, Anadolu’dan çıkan ilk takımlardan biridir. Daha önce de defalarca küme düştük ama hiçbir vakit bir alt kümede bu kadar uzun süre kalmadık. Sporda başarı sağlamanın yolu ekonomik olarak güçlü olmakla ilgili olsa da, başarıya ulaşmak için zenginlik tek başına yeterli olamaz. Bu şehrin Büyükşehir Belediye Başkanı Samsunspor’un maçlarına kaç senedir gelmiyor, bilen var mı acaba.

Boşuna söylenmemiş o söz: ‘’İnsanlar hak ettikleri gibi yönetilir’’ Bu şehrin sokaklarında gündüz vakti insanlar kurşunlanıyor. Gençlerimizi zehirlemeye devam ediyor birileri. Bonzaiden kaç gencimizi yitirdik, sayısını ben unuttum. Bu Samsun mu benim şehrim. Yoksa geçmişte 14 konsolosluğun bulunduğu, şehrin merkezindeki kortlarda genç kızların ve delikanlıların tenis oynadıkları Samsun mu? Bir zamanlar herkesin gıpta ettiği Samsun, günümüzde soysal paylaşım sitelerinde yayınlanan ‘caps’lerle dalga geçilen şehir olmuş. Sebep olanlar utansın. Sen yinede üzme kendini hemşerim.

/Ragıp GÖKER
01.12.2015