AB birçok konuda olduğu gibi şehirlerin yapılandırılması ve yönetilmesi konusunda da bazı standartlar getirmektedir. Aslında bu standartlar çağdaş şehirleşmenin de olmazsa olmazları olarak görülebilecek türden. Şehirleşme standartlarını Samsun açısından da değerlendirdiğimizde bize ışık tutacak çok önemli noktaların olduğunu görüyoruz.
Şehir bir anlamda bir işletme olarak ele alınmakta ve sahip olunan kaynaklar olabildiğince verimli kullanılmasını azami özen gösterilmektedir. Mevcut kaynakların ekonomik olarak kullanılmasının yanı sıra, çevreye zarar vermeden ve gelecek nesillerin kaynaklarını tüketmeden yenilenerek sürdürülebilir bir şehir işletmeciliğini esas almaktadır.
Burada binaların dizaynı, konumlandırılması ile; birbirini gölgede bırakmama, güneşten ve gün ışığından azami derecede faydalanma düşünülmelidir. Çevreye zarar vermeyen ve doğası gereği sürekli ve tükenmeden kullanılabilme imkanı olan, güneş ve rüzgar enerjisinden yararlanma sağlanmalıdır.
Binalarda, özellikle büyük binalarda; ısıtma-havalandırma, bölgelere göre (zone control) yapılmalıdır. Yani binaların kuzeyi, güneyi, doğusu ve batısı; en alt katı ve en üst katı aynı derecede ısıtılmamalı, ihtiyaca göre ısıtma ve havalandırma ayarlanmalıdır. Yine özellikle büyük binalarda, iş merkezlerinde aydınlatma enerji tasarrufu sağlayan ampullerle yapılmalı ve insan sirkülasyonu, yoğunluğu dikkate alınarak sistemin otomatik olarak lambaları kapatması sağlanmalıdır. Bölgelere ayrılarak ısıtılan ve tasarrufa dikkat edilerek aydınlatması düzenlenmiş binalarda %80’lere varan tasarruflar sağlanmaktadır.
Şehirler planlanırken, binalar projelendirilir ve inşa edilirken sağlamlığın yanı sıra; ısı, ses, ışık gibi konulara da azamı özeni göstermek, standartlara uymak gerekmektedir.
Bu niteliklerin bulunduğu binalara “akıllı binalar” diyoruz. Bunun bir adım ötesi ise şehirlerin otomasyonudur ki; Avrupa’da yer yer örneklerini görmekteyiz. Akıllı binalar ve dolayısıyla akıllı şehirler gelecekte insan hayatına yön verecektir.
Yine şehirlerin atıklarının geri kazanılması esas alınmakta ( geri kazanılamayan çöpler özel fırınlarda yakılarak enerji elde edilmesi sağlanmaktadır) ve kanalizasyon sistemi içerisinde özellikle biyolojik arıtma sistemleri mutlaka düşünülmektedir.
Fiziksel engelliler, özürlüler dikkate alınarak planlamalar yapılmakta ve özellikle kadınlar, çocuklar ve yaşlılara yönelik çeşitli sosyal projeler hayata geçirilmektedir.
Çalışma standartları ve çalışan insanların sosyal aktiviteleri projelerde dikkate alınmaktadır.
Bütün bunlar yapılırken şeffaflığa ve halkın yönetime katılımına azami ölçüde dikkat edilmektedir.
/Remzi KOZAL
MİMAR-EKONOMİST
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder