Mâzîden, istikbâle intikal edecek olan mirasları
kayıt altına almak, mutlak surette, “ eser” le mümkündür. Bunlar; insan eliyle
meydana getirilen “ bediî ve ilmî” unsurlardır ki, şâirler, yazarlar, mîmârlar,
musikisinaslar, hattatlar ve her sahanın ilim adamları bunların
icrâcılarıdırlar. Türk edebiyatında şehir edebiyatçılığı, “ tezkîreler” le
başlar. Tabiî ki, sâdece şâir ve yazar tezkîreleri değil, hattat ve âlim
tezkîreleri de mevcuttur.
İlk tezkîre yazarımız, meşhûr Çağatay devlet adamı,
şâiri ve âlimi Ali Şîr Nevâî ‘( 1441-1501)dir ki, 1491’de yazdığı “
Mecâlisü’n-Nefâis” adlı eserinde dört yüzün üzerinde şâir hakkında bilgi
vermektedir. Millî kültürün yeşerdiği en dar muhit olan köyden bütün vatan
sathına kadar her numûneyi, müşterek bir unsur olarak ele alan eserlere
ihtiyacımız vardır. Millî kültürümüzü korumada ve geliştirmede, bu tür eserler,
bizi geleceğe taşıyan vesîkalar olarak kıymet bulacaklardır.
Şâir ve Yazar Ahmet Sezgin’in hazırladığı “ Termeli
Yazarlar Ve Şâirler Ansiklopedisi ” adlı eserle
muhatap olunca, bunları düşündüm. Demek ki, Samsun’un Terme ilçesine
mensup şâir, hikâyeci, romancı, tiyatro yazarı, bestekâr ile diğer ilim ve
san’at adamlarımızın sayısı oldukça kabarık bir rakama ulaşmıştır. Yazar
Sezgin, bu rakamı ” 135 (yüzotuzbeş) yazar, şâir ve akademisyen” olarak ifade
ediyor. Bunların tespiti, elbette ki, zaman alıcı ve kolay olmayan bir iştir. Sezgin;
399 sayfalık eserine yazdığı Önsöz’de, Terme’nin umûmî târihî, coğrafî yapısı
ile, bu eserini hazırlamaktaki maksadını, bunu hazırlarken karşılaştığı
zorlukları, bunları aşmak için yaptığı temas ve istişâreler ve emeği geçenleri
teşekkürle anarak bir ana çerçeve çizmiştir.
Önsöz’de; Ahmet Sezgin, uydurma târih inşâsı
peşinde zaman harcayanlara cevap teşkil edecek çok önemli bir tespitte de
bulunuyor. Diyor ki: “ Bazı tarihçiler, Amazonların bir zamanlar Terme’de (eski
adı Termisus) yerleştiklerini iddia etseler de bu, çoğu tarihçilere göre
ispatlanmış değildir. Dolayısıyla bu bir rivâyet, bir efsane olarak
kalmaktadır.” ( Sy. 10) Zâten; “ tezkîre” türündeki eserlerin bir diğer önemli
vazîfesi de, hâdiseleri “mahallinde” tespit değil midir? Yazar da, bunu işâret
ve ifşâ etmektedir.
Termeli Yazarlar Ve Şâirler Ansiklopedisi, üç ana
bölümden meydana gelmektedir. Bunlar: Termeli Yazarlar Ve Şâirler, Terme’de
Yaşayan Yazarlar Ve Şâirler ve Fen Alanındaki Termeli Akademisyenler’dir.
Bunlardan başka, Terme’yle ilgili şiirler, Terme üzerine mâniler, Terme’ye
ağıtlar, Terme türküleri ve yirmi tane
de Terme’nin değişik zamanlardaki fotoğrafları kitabın sonunda yer almaktadır.
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, 135 şâir, yazar
ve araştırmacı ilim adamının hayat hikâyeleri, eserlerinden örneklerle
sunulmuştur. Terme’de doğup büyüyenler, herhangi bir sebeple Terme’ye gelip
yerleşenler ve Terme’de geçici bir süre bile olsa vazife yapanlar da esere
dâhil edilerek onlara sâhip çıkılmıştır. Bu, güzel bir şeydir!
İçlerinde,
çok yakından tanıdığım, Termeli olan ve Termeli olmayan dostlarım vardır.
Onların hepsini aynı kitapta görmek, benim için de ayrı bir zevk olmuştur. Ve
yine; içlerinde, Türkiye çapında üne sâhip olan şâir, yazar ve öğretim
üyelerimizin bulunuşu da, Terme için ayrı bir iftihar vesîlesi olmalıdır. Zîrâ;
bir mekânın kıymeti, oradaki insanlarla ve onların eserleriyle mertebe bulur.
İnanıyorum ki, Şâir -Yazar Ahmet Sezgin, bizleri,
-en azından- Terme’ye âit dil, türkü, atasözü gibi halk kültürünü esas alan
derleme çalışmalarıyla buluşturacaktır.
/M.Halistin
KUKUL
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder