Samsun’dan Dış Pazarlara Sebze İhracatımız Ne Durumda?..

Bafra ve Çarşamba gibi iki önemli ovaya sahip Samsun’da bu dalda hala babadan kalma usullerle üretim yapıldığı, yetiştirilen sebze ve meyvaların büyük çoğunluğu iç pazarlarda tüketiliyor…Samsun’dan dünya pazarlarına sezme ihracı şansı yok mu?  Olmaz olur mu..  Elbette var, ancak yeterli değil.  Samsun tarım il müdürlüğünün verilerine göre, dünyada sebze üretimi yaklaşık 842 milyon ton..   Türkiye’nin bu üretimden aldığı pay %3.1 civarındadır.. 

Türkiye’de, 2004 verilerine göre yaklaşık 900.000 hektar alanda sebze üretimi yapılıyor.. Sebze üretiminin bölgeler itibarıyla yığınlaşmasına bakıldığında Samsun, Antalya, Bursa, İzmir birinci derecede, Balıkesir ve Aydın Bölgelerinde ikinci derece, Adana ve Ankara bölgelerinde üçüncü derece yığınlaşma olduğu söylenebilir.

Samsun bölgemizde büyük ve küçük verimli ovaların varlığı nedeniyle, sebzecilik yoğun olarak yapılan ve emek isteyen önemli bir tarımsal faaliyettir. Samsun bölgemizde en çok ekilişi yapılan ürünler domates, karpuz, biber, kavun, lahana, patlıcan, fasulye, marul, pırasa, ıspanak, karnabahar gibi sebzelerdir.

Samsun ilinin toplam 40.864 ha sebze ekilişinin V’sı yani 23.059 hektarını meyvesi yenen sebzeler oluşturur. Yaprağı yenen sebzeler 10.653 hektarla Samsun ili sebze ekilişinin &’sını oluşturur. Baklası yenen sebzeler 6.958 hektarla sebze ekilişinin ’sini oluşturur.

Samsun ilinde 2006 yılı verilerine göre yaklaşık 1.035.406 ton sebze üretimi gerçekleştirilmiştir. Samsun ili ihracatta stratejik öneme sahip sebze çeşitleri üretiminde ve özellikle kışlık sebze üretiminde en büyük paya sahiptir. Türkiye’de Samsun ili sebze üretimiyle yıllar ve ürünler itibariyle 1. veya 6. sırada yer almıştır. Samsun lahana, taze fasulye ve kabak üretiminde 1. sırada yer alırken, biber ve hıyar üretiminde 2. sırada ve patlıcan üretiminde 6. sırada yer almıştır.İsterseniz bundan sonrasını Tarım il müdürlüğünün bu konudaki raporuna bırakalım..

“…... Türkiye 1997–2001 yılları sebze üretiminde dördüncü durumdadır. Aynı yıllar arasında kişi başına düşen ortalama verimlere bakıldığında ortalama 338 kg/yıl ile sebzede birinci sıradadır. Samsun’da sebze üretimi oldukça fazla olmasına rağmen bu alanda iç tüketim ve bölgemizde sebze üretimine yönelik gıda sanayi gelişmedikçe ve ihracatımız artmadıkça, sebze üretiminde arz yönlü politikalardan ziyade talep yönlü politikaların daha önemli olduğu görülmelidir.

Gerek tarıma dayalı gıda sanayi için gerekse ihracat için öncelikli olarak bugün ülke ve Dünya piyasalarına daha fazla istenilen standartta sebze ihracı yapılamadığı sürece, sebze üreticilerimizin iyi fiyat bulup karlı bir üretim yapmaları mümkün değildir. Pazarlama konusunda bölgemizde çiftçi birlikleri, kooperatifler ve haller ile ve de tarımsal sanayi ile tek başına çözüme gidilmesi mümkün değildir.

Ülkemizde giderek artan sebze üretiminin ekonomiye istenilen düzeyde katkı yapabilmesi için arz-talep dengesini kuracak şekilde, pazarların hatta alternatifli pazarların bulunması gerekmektedir. Aksi halde artan üretim, düşük fiyat ve sınırlı tüketim nedeniyle üreticinin, ülke ve bölge ekonomisinin zarar görmesi sonucunu doğurmaktadır. Artan üretim miktarıyla ve genişleyen ulaşım olanaklarıyla Samsun Bölgesinin dış pazarlara daha büyük oranda sebze ürünü sunabilme şansı bulunmaktadır…..”Benden hatırlatması…. 

/Ferruh ÇETİN

http://www.olaygazete.net/kose-yazisi/1990/samsundan-dis-pazarlara-sebze-ihracatimiz-ne-durumda.html