Çin’deki konut sektörünün patlamasının Samsun ile ne etkisi olur diye düşünenler olabilir. Bu düşünce elbette makul karşılanabilirdi. Eğer küreselleşme olmasa idi. Küreselleşme ile birlikte meşhur benzetme ile uzak doğudaki kelebeğin kanat çırpışlarından Avrupa’da fırtına kopabilir.
Günümüzde teknolojinin inanılmaz yayılması ile zaman kavramı şekil ve içerik değiştirdi. Artık insanlar 24 saat boyunca dünyanın hemen her yerindeki ekonomi enstrümanlarını kullanarak yatırımlarını gerçekleştiriyorlar. Peki bu durumun bize yansıması nasıl olur?
Hemen Çin’deki durumu özetleyelim ve durumun bir fotoğrafını çekelim. Nomura'ya göre Çin'de konut sektöründe oluşan balon patlamaya başladı. Aşırı miktarda konut arzı ve inşaat firmalarına olan fon girişinin yetersizliğiyle oluşan kombinasyonun sektörde başlattığı düşüşle beraber Çin'in ekonomik büyümesinin yüzde 6'ının altına inebileceği söyleniyor. Nomura'dan 3 analistin dün açıkladığı bir raporda "Bize göre artık konut sektöründeki düzeltmenin olup olmayacağı değil ne kadar şiddetli olacağı asıl sorulması gereken soru" ifadelerini kullandı. Ayrıca sorunları azaltabilmek için hükümetin yapabileceği çok fazla bir şey de yok.
Bir süredir Nomura, Çin konut sektörüne yönelik en çok satış pozisyonuna giren kurumlardan bir tanesi oldu. Her ne kadar her zaman doğru olmasa da Nomura bazen cesur açıklamalar yaptı. Örneğin Nisan ayının başında Çin cari açığının kırmızıda olacağını duyurdu. Rakamlar açıklandığında Çin'in halen cari fazlasının olduğu görüldü, fakat 7 milyar dolarlık fazla son 3 yıldır en düşük çeyrek dönemlik rakam olarak da dikkat çekti. Bu nedenden dolayı Nomura'nın konut sektörüyle ilgili yaptığı bu açıklamayla büyük sorunları ya önceden tahmin ettiği ya da hiç meydana gelmeyen problemleri ortaya atıp durduğu belli olacak.
Nomura bu argümanını konut sektörüne olan yatırımın 2014 yılının ilk çeyreğinde 26 şehirde negatife geçmesi ve bu şehirlerden dördünde düşüşün yüzde 25'in üzerinde olmasına bağladı. Nomura'ya göre bu diğer Çin şehirlerinde meydana gelecek sorunlar için bir uyarı işareti. Düşen yatırımlar daha düşük konut inşaatı ve satışlarına yol açıyor. Konut sektörünün Çin ekonomisinde oynadığı devasa role bakılırsa da bu sektörde yaşanan düşüş Çin ekonomisinde yaşanacak bir düşüş anlamına geliyor.
Tüm yukarıdakileri toplu bir şekilde değerlendirdiğimizde ve ülkemizde yaşanan faiz artırımlarını da dikkate aldığımızda acaba bizde de aynı etki olur mu diye düşünmeden edemedim. Samsun için de durumu şöyle özetlemek mümkün. Bildiğimiz üzere çok sayıda konut yapılıyor. Bu konutları yapan inşaat şirketlerinin de bir kısmı ürünlerini çok fazla fiyata satarken bazıları da evlerinin fiyatları çok daha ucuz oldukları halde satamadıkları için maalesef iflas ediyorlar. Samsun’un konut miktarını ve ihtiyacını düşündüğümüzde acaba Samsun’da bir mortgage krizi yaşanır mı?
İnşaat ve otomotiv sektörü bir ekonominin can damarlarından sadece iki tanesi. Bu iki damarda yaşanan tıkanmalar tüm vücuda negatif etki yapar.
/Yetkin BULUT
08.05.2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder