Türkiye'nin ender sulak alanlarından biri olan ve
çok sayıda kuş türünün barındığı Kızılırmak Deltası'nın, akarsu yatakları
üzerine çok sayıda baraj kurulması nedeniyle 1.5 kilometrekare alan kaybına
uğradığı öne sürüldü. u iddiayı ortaya atan OMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya
Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Halil İbrahim Zeybek. Sayın Zeybek'in bu
iddialarına kulak veren var mı? Şimdilik bilebildiğim kadarıyla yok.
Yetkililerin kulak vermediği Sayın Zeybek'e isterseniz biz kulak verelim ve
bilgilenelim:
Kızılırmak üzerine 31 baraj yapıldı. Akarsu
yatağından yıllardır kum alındı. Bu durum deltanın küçülmesine neden oldu.
Deltanın oluşumunda deniz seviyesi değişimleri de büyük rol oynadı.
1900'lü yılların başında büyüyen Kızılırmak
Deltası, akarsuların üzerine çok sayıda baraj yapılmasıyla sediment miktarı
azaldı. Sediment miktarının azalması önce büyümeyi durdurdu, ardından küçülme
başladı. 1960'lı yıllarda Kızılırmak'ın taşıdığı sediment miktarı yaklaşık 21
milyon ton iken Altınkaya ve Derbent barajlarının yapılmasından sonra yılda
0.46 milyon tona düştü. Bu oranın düşüşü devam ediyor2008 yılında yapılan en
son araştırmada Kızılırmak'ın taşıdığı malzeme miktarı 0.3 milyon tona kadar
geriledi.
Sayın Zeybek, sahilde kurulan kum ocaklarının da
deltayı etkilediğini öne sürdü ve şöyle dedi:
“Kzılırmak Deltası Ramsar sözleşmesiyle koruma
altına alınana kadar kıyıdan kum alımına devam eden işletmeler, 51.5 milyon ton
kum alımı gerçekleştirdi. Bu da deltanın bütçesini olumsuz yönde etkilemiştir.
Kızılırmak yatağı üzerinden beton şantiyelere kum alan şirketler var. Bunlarda
akarsuyun deltaya taşıyacağı malzemenin azalmasına neden olmuştur. Dolasıyla
baraj yapılması, kıyıdan ve akarsu yatağından kum alınması gibi sebeplerden
dolayı delta çok etkilendi. Geliri azalan deltanın gideri aynı şekilde devam
etti. Bu durum kıyı çizgisinin kara yönünde yer değiştirmesine neden oldu.”
Sayın Zeybek'in bu açıklaması Haber Gazetesi'nde
yer alana dek kimsenin bu konuda bir bilgisi dahi yoktu. Biz bilgilendik ve
konunun önemini yetkililere duyurmaya çalışıyoruz. Ne yaparlar bilemeyiz ama
Kızılırmak Deltası'nın yok olmasına seyirci kalmak bence ihanet olur.
Samsun Valisi Hüseyin Aksoy'un bu önemli konu
üzerinde durarak gerekli önlemlerin alınmasına katkı sağlayacağına inanıyorum.
Samsun'u turizm merkezi yapmak isteyen özellikle AK Partili milletvekillerine
de büyük görevler düşüyor. Kızılırmak Deltası korunması gerekir. O halde
gereken yapılmalıdır. Ne dersiniz?
/Avni
DEMİR
29.10.2011
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder