14 Şubat 2014 Cuma

Samsun’un Politik Geçmişine Bir Yolculuk

Samsun, Gazi’yi ve on sekiz silah arkadaşını bağrına bastığı o günden bugüne yıldızı parlayan bir şehir olmuştur. Bu şehir geçmişte 19 Mayıs tarihi, uluslararası fuarı, tütünü, sigarası, pidesi, Havza kaplıcaları, limanı, demiryolu, üniversitesi ve futbol takımıyla (özellikle 1985–87 arası); günümüzde ise meşe tesisleri, hafif raylı sistemi, hayvanat bahçesi, düzenlenmiş sahili, Amisos tepesi, kurulması düşünülen kent müzesi ve ikinci üniversitesiyle marka şehir olma yolunda epey mesafe kat etti ve bundan sonra da kat edecek. Burada, 1968–80 yılları arasında Samsun’a önemli hizmetlerde bulunmuş olan Kemal Vehbi GÜL Bey’i ve şehrin son 10 yılına damgasını vuran Yusuf Ziya YILMAZ Bey’i anmak bir kadirşinaslık olsa gerektir.

Samsun, Cumhuriyetin 50’li yıllarında nüfus yoğunluğu ve kalkınmışlık düzeyi açısından Türkiye’nin ilk sekiz vilayeti arasında sayılırdı. Kara, hava, deniz ve demir yoluyla ülkenin her yanına ulaşım sağlanıyor ve Karadeniz Bölgesi, Samsun üzerinden İç Anadolu’ya, batıya ve güneye bağlanıyordu. Devlet Planlama Teşkilatının 2003 yılı raporunda ise illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre Samsun 32. sıraya gerilemiştir. Buna da şükür, beterin beteri var diyoruz!

Samsun, Cumhuriyet tarihi boyunca demokrasiye öncülük eden bir şehir olma özelliğini hep korumuştur. Serbest Fırka hareketi demokrasiye geçişimizin önemli bir göstergesidir. 1930 yılında yapılan belediye seçimlerinde Serbest Cumhuriyet Fırkası, aralarında Samsun’un da bulunduğu üç ilde belediye başkanlıklarını kazanmıştır. Ayrıca Samsun, bugün tasfiye edilmeye çalışılan 12 Eylül Anayasasına en çok ret oyu vermiş ve yine 1987 yılında yapılan referandumda siyasi yasakların kalkmasını en çok desteklemiş şehirlerin başında gelmektedir. Demek ki bu şehrin halkının demokrat bir duruşu vardır ve demokrasi adeta bu şehrin taşına toprağına sirayet etmiştir. Samsun, bu özelliği nedeniyle zaman zaman cezalandırılmış mıdır, diye de insanın aklına gelmiyor değil. Çünkü ihtilallerin en fazla zarar verdiği şehirlerin başında geliyor Samsun.

Samsun’un siyasi tarihine baktığımızda 1977 seçimleri hariç (Çünkü bu seçimlerde AP 5, CHP 5 milletvekili çıkarmıştır.), Samsun Demokrat Partiye, Adalet Partisine, Anavatan Partisine, Doğru Yol Partisine, Adalet ve Kalkınma Partisine ağırlıklı oy vererek siyasi yelpazenin hep sağında olmayı tercih etmiş bir şehirdir.

Samsun’un politik geçmişinden bahsedip de Samsun’un efsane siyasetçilerinden bahsetmemek mümkün müdür? Bir Hüseyin ÖZALP geçmiştir Samsun’un siyasi tarihinden. Sayın ÖZALP 1960’lı, 70’li, 80’li hatta 90’lı yıllara damgasını vurmuş ve altı dönem Samsun milletvekilliği, yedi yıl Adalet Partisi Genel Başkan Yardımcılığı, Orman ve Ulaştırma Bakanlıkları yapmış; iki ihtilal, bir muhtıraya muhatap olmuş bir isimdir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Hasan Uğurlu ve Altınkaya Barajları, Azot Fabrikası, Bakır Fabrikası, Vezirköprü Kereste Fabrikası, Ondokuz Mayıs Sigara Fabrikası, Çarşamba Şeker Fabrikası, Çarşamba Uluslararası Hava Alanı, Samsun Limanı, Çakmak Barajı, Samsun İçme Suyu Şebekesi ve köylerin elektrifikasyonu başta olmak üzere, o dönem Samsun’a yapılan hangi devlet yatırımında onun katkısı yoktur ki. Bu hizmetlerinin karşılığını elbette almış ve bir dönem tek başına AP Samsun milletvekilliği aday listesini önerebilecek bir güce de erişmiştir Sayın ÖZALP. Pek çok Samsunlu O’nun Ankara’da yaşadığını zanneder. Oysa O, İstiklal Caddesindeki evinde mütevazı yaşantısına devam etmektedir.

 Cumhuriyet Halk Partisi’nde siyaset yapan ve anne köyüm olan Badırlı’dan (Ataköy’den) çıkmış bir siyasetçi olması hasebiyle de gururumuzu okşayan Sayın İlyas KILIÇ’ı unutmak mümkün mü? Yaşlılardan dinliyorum; özellikle de 1970’lerde, daha çok sağlık nedeniyle Ankara’ya gidildiği o dönemlerde, hangi partili olduğunu sorgulamaksızın tüm Samsunlulara evini ve gönlünü açmış bir siyasetçi Sayın KILIÇ. Bizim insanımız vefalıdır; unutmaz gördüğü iyilikleri. 1999 seçimlerinde İlyas KILIÇ yapılan ön seçimden birincilikle çıkmış, partisinin 1. sıra adayı olmuş; fakat partisi o seçimde baraj altında kaldığı için mecliste olamamıştır. Ancak kendisi 1980 öncesinde beş dönem Samsun milletvekilliği yapma onuruna da erişmiştir. Şimdilerde ise oğlu Serdar KILIÇ Bey Dış İşleri Bakanlığındaki önemli (Los Angeles’da konsolosluk, Nato Dairesi Başk. Yar. ve Beyrut Büyükelçiliği gibi) görevlerinden sonra Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteridir. Bu da Samsun için önemli bir kazanımdır.

Elbette daha pek çok siyasetçi geldi ve geçmekte Samsun’dan. Hizmeti olanları burada şükranla anıyorum. Ancak bu isimleri farklı özellikler arz ettikleri için burada zikrettim. Ve şimdi siz böyle güçlü siyasetçileri özlemle anıyorsunuz değil mi? Yıldızın parlamaya devam etsin SAMSUN.

/Bekir ŞİŞMAN

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder