Tehlikeli Atıklar

"Çevre Kanunu" ve "Tehlikeli  Atıkların  Kontrolü Yönetmeliği" hükümlerine göre; tehlikeli atık üreticileri, yönetmelikle belirlenecek esaslara göre atıklarını bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler.

Tehlikeli atık; patlayıcı/parlayıcı, kanserojen, solunduğunda/deriye nüfus ettiğinde genetik bozulmalara neden olabilen, aşındırıcı, kesici/ delici ve çevrenin  bir yada daha fazla kesimi üzerinde ani veya gecikmeli zararlı etkiler gösteren/gösterme riski taşıyan madde ve preparatlar biçimindeki her türlü atık, sıvı, çamur ya da katı haldeki maddeler olarak tanımlanabilir. Bu tanımlamaya göre çok geniş bir sahada karşılaşabileceğimiz tehlikeli atıklar; son yıllarda olumsuz sağlık etkileri bakımından artan düzeyde önem kazanmıştır.

Çevre Bakanlığı, ““Tehlikeli  Atıkların  Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında bir çok detaylı değişiklik ile, konunun önemini dolaylı olarak vurgulamıştır. Örneğin, Ülkemizde olası tehlikeli atık kaynakları detaylı olmak üzere sektörel bazda, yönetmelik içeriğe dahil edilmiştir. Aşağıda son değişiklikler ile birlikte, bazı önemli gördüğüm tehlikeli atıklar için kirletici kaynak gruplarını ilgili yönetmelikten alıntılar ile sunuyorum:

Tehlikeli Atık Listesi: (Tehlikeli  Atıkların  Kontrolü Yönetmeliği, 2005)

1.Madenlerin aranması, çıkarılması, işletilmesi, fiziki ve kimyasal işleme tabi tutulması sırasında ortaya çıkan atıklar,

2.Tarım, bahçıvanlık, deniz ürünleri üretimi, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda hazırlama ve işleme sonucu ortaya çıkan atıklar,

3.Ahşap işleme, sunta ve mobilya üretimi, selüloz, kağıt ve karton üretiminden kaynaklanan atıklar,

4.Deri kürk ve tekstil endüstrisi atıkları,

5.Petrol arıtma, doğal gaz saflaştırma ve kömürün pirolitik işlenmesinden kaynaklanan atıklar,

6.İnorganik (organik olmayan) kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar,

7.Organik kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar,

8.Astarların (boyalar, vernikler ve vitrifiye emayeler) yapışkanlar, yalıtıcılar ve baskı mürekkeplerinin üretim, formülasyon tedarik ve kullanımından (İFTK) kaynaklanan atıklar,

9.Fotoğraf endüstrisinin atıkları,

10.Isıl işlemlerin atıkları,

11.Metal ve diğer materyallerin kimyasal yüzey işlemi ve kaplanması ve demir madeni dışındaki hidro-metalürjinin yol açtığı atıklar,

12.Metallerin ve plastiklerin biçimlenmesi ve fiziki ve mekanik yüzey işlenmesi atıkları,

13.Yağ ve sıvı yakıt atıkları,

14.Organik çözücüler, soğutucu ve itici gazların atıkları,

15.İnşaat ve yıkım atıkları (kirlenmiş alanlardan çıkartılan hafriyat dahil),

16.İnsan ve hayvan sağlığına ve/veya bu konulardaki araştırmalara ilişkin atıklar, (doğrudan sağlığa ilişkin olmayan mutfak ve restoran atıkları hariç)

17.Atık bertaraf tesislerinin atıkları, saha dışı atık su arıtma tesislerinin ve insan tüketimi için ve endüstriyel kullanım için kullanılan su hazırlama tesislerinin atıkları,

18.Belediye atıkları, (evsel atıklar ve benzer ticari, endüstriyel ve kurumsal atıklar)

19. Hastanelerden, tıp merkezlerinden ve kliniklerden kaynaklanan tıbbi atıklar.

Yukarıda listelediğim tehlikeli atıkların kaynaklandığı tesislerde, yetkililerce yapılmakta olan denetimlerin Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelikleri ile birlikte, “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” çerçevesinde de irdelenmesinin, daha sağlıklı bir yaklaşım olacağı kanaatindeyim. Çevresel etkilerinin araştırıldığı sanayi tesislerinde çalışan işçi/formen/teknisyen/memur/mühendis bu kirleticilerden öncelikli olarak etkilenmektedirler. Etkilenme düzeylerinin, kirletici vasfı yüksek bu gibi tesislerin çevresel etkileri üzerindeki araştırma/denetimlerinden önce irdelenmesi gerektiğini ve halen bir çok sanayi tesisi arazisinde oldukça zararlı atıkların kontrolsüz olarak bekletilebildiğini hatırlatmak istiyorum.

/Nevzat BEYAZIT

http://www.samsunbulten.com/kose.asp?yazar=54&id=512