Bir zamanlar en önemli ihraç
ürünümüzdü. Gelir kaynağımızdı. Yuva kuracakların umudu. Köylünün, kentlinin
paraya dönüşünü beklediği üründü. Kısacası milyonlarca insanın tek geçim
kaynağı idi. Özal iktidarı ile birlikte yabancı sigara ithalatı serbest
bırakıldı.
İthal ettiğimiz sigaraların içimi için
vazgeçilmez olan şark tipi dediğimiz tütünün de sonu hazırlandı. Para etmez
oldu. Üretici üretemez oldu. Göz göre göre en önemli ihraç ürünümüz yok edildi.
Kaybeden sadece üretici değil, onu işleyen işçi, gelirinden nasiplenen esnaf ve
tüccar da oldu. Daha doğrusu Türkiye kaybetti.
Şark tipi tütüne ihtiyacı olan ithal
ettiğimiz sigaranın üreticileri de zora girdi. Türkiye’de tütünün yok
edilmesiyle zora düşen yabancılar, fiyat artırımı zorunda kaldı. Türk
üreticisinin tütüne dönüşü için kesenin ağzını açtı. Böylece tütün yeniden umut
oldu. Ürettiğimiz tütün yabancıların yüzde 8-12 oranında kullanma zorunluluğu
bu günlere getirdi. Stokların tükenmesi buna zemin hazırladı.
Türkiye’de en kaliteli tütün Samsun
bölgesinde yetişir. Maden, Canik, Evkaf türü tütün dünyanın en kaliteli şark
tütünü bulunuyor. Üretimi zor. 14 ay emek ister. Günün koşullarında,
teknolojinin gelişmesiyle zorluklar hafifletildi. İyi fiyatla tütüne dönüş yolu
açıldı.
Geçmişte sadece Samsun bölgesinde 30
bin tonun üzerinde üretim yapılıyordu. Üç bin tona kadar düşmüştü. Son yıllarda
serbest piyasada talep arttı. Haliyle fiyat da. Bugün rekolte 8-10 bin tona
kadar yükseldi. Bu talebi karşılamaktan uzak. Bu nedenle tütünde rekolte artışı
her geçen yıl artacağa benziyor.
Tütün rekoltesi arttıkça geliri de
artacak. Ülkeye döviz girdisi sağlanacak. Hem de tümü kendi üretimimiz olarak. Bilindiği
gibi ihraç ürünlerimizin çoğu ithal ürün kaynaklı. Yüzde 85’inde ithal ürünler
kullanılıyor. Ülkemizin kazancı yüzde 15’ler seviyesinde. Tütünde ise tümü
bizim öz kaynağımız. Yani kazancımız. Ders alır mıyız bilemem.
Bilebildiğim hata üstüne hatalar
yapıyoruz. Farkına varınca da dönüyoruz. Sonuçta zararın neresinden dönersek
kardır mantığı ile bakıyoruz. Olmaz böyle şey.
/Avni
DEMİR
02.09.2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder