Aile İşletmeleri III

Aile işletmelerinin en büyük handikaplarından bir tanesi de işletme sahiplerinin her şeyi bir yerde ve bir anda istemesi. Hemen şöyle örnekleyelim.

İşletmede herhangi bir departmana çalışan alınmak istediğinde çalışandan beklenen modern deyimle “all in one” olması. Yani bir kişi satış elemanı olarak alınmak istendiğinde kendisinden beklenen satışın yanı sıra muhasebeden ve şirketin bazı diğer işlerinden de anlaması. Dolayısı ile all in one’dan kastettiğim tam da bu.

Bu noktada üzerinde durulması gereken bir diğer nokta ise çalışan maaşları. Klasik patron yaklaşımında ya da aile işletmelerinde geleneksel yaklaşım şu. Patron işe alacağı kişiden önce performans sonra maaş konuşuluyor. Hatta birçok mülakatta adaya “önce sen kendini bir göster de maaş işi kolay” cümlesi büyük çoğunlukla sarfediliyor. Halbuki birçok çok uluslu şirkette ya da büyük şirketlerde bu durum tam tersine çalışıyor.

Yani adaya önce kariyer planlaması sunuluyor ve ondan sonra da o plan dahilinde kişiden performans bekleniyor. Aile şirketlerinde ise kişi işe alınıyor ve sonrasında da işletme sahipleri acaba neden bu çalışandan verim alamıyoruz şeklinde oturup düşünüyorlar.

Patronlar kendi açılarından şu şekilde haklı. Patron diyor ki kavun mu bu alırken iyi mi kötü mü olduğunu anlayayım. Kavun alırken bile hata yapılıyorken biz işe insan alıyoruz. Aldığımız insan hırlı mı hırsız mı nasıl bir adam olduğu belli değil. Dolayısı ile ben de performansı göreyim ona göre karar veririm diyor.

Çalışan bakış açısı ile durum değerlendirildiğinde, bambaşka bir bakış açısı ortaya çıkıyor. Çalışan diyor ki “ne kadar ekmek o kadar köfte”. Bana patron ne veriyor ki benden ne istiyor. İşte bu iki farklı bakış açısı durumu açmaza sokuyor ve işletme sahipleri ile çalışanlar sürekli olarak karşı karşıya geliyorlar.

Peki bu mesele nasıl çözülecek? İlk olarak personel yönetimi mantığından insan kaynakları mantığına geçişin olması lazım. Basit olarak beraber çalışılan insanların sadece işgören olmadığı aslında şirketin iç müşterisi olduğu gerçeği gözlerden kaçırılmamalıdır. İç müşterisi memnun olmayan işletmelerin dış müşterisinin de memnuniyetinde sıkıntılar vardır.  

İkinci olarak şirketler işe eleman almak istediklerinde profesyonel mecralara başvurması gerekli.

Üçüncü olarak işletmeler ta işletmenin kuruluşundan başlayarak işletmenin politikalarını, prosedürlerini, temel değerlerini, misyon ve vizyonunu en başta tam olarak belirlenmesi gerekir.

Dördüncü olarak işletmelerin bir insan kaynakları departmanı olması ya da insan kaynağı departmanı olamayacak kadar küçük işletmelerin de insan kaynakları konusunda profesyonel yardım alması gerekir. Söz konusu insan kaynakları departmanı işletmenin insan kaynakları politikasını belirlemesi gerekir. Bu iş bittikten sonra da kariyer gelişim planlamasının da yapılması gerekir.

/Yetkin BULUT

08.07.2014

http://www.habergazetesi.com.tr/kose-yazilari/yetkin-bulut/6666/aile-isletmeleri-iii/