1905 Tarihli Maarif Salnamesine Göre Çarşamba Medreseleri

Bugün sizlerle Osmanlı’nın son zamanlarında Çarşamba’da eğitim ve kültür hayatı hakkında yayınlanmış belge ve bilgileri paylaşacağım.

MEDRESE ADI      MAHALLİ          MÜDERRİSİ    TALEBE SAYISI      KURUCUSU

Hazinedarzade  Çay Mah.     Ahmet Efendi           85       Süleyman Paşa

Naimiyye       Çay Mah.       Hacı İsmail Ef.        107        Hacı Mehmet Naim Ef.

Ali Bey          Orta Mah.       Ahmet Efendi         58        Sofuzade Hacı Hasan Ef.

Tayyar Paşa    Orta Mah.        Durmuş Efendi     46          Tayyar Paşa

Hamidiyye      Orta Mah.        Derviş Efendi        55        Hacı Kadıoğlu Hacı Abdullah Efendi

Akpınar              Sarıcalı Mah.  Mehmet Efendi   15        Muhiddin Efendi

Yusuf İzzettin    Penbe Mah.     Mahmut Efendi    66        Yardımla

Tatarlı             Tatarlı            M.Bekir Efendi      17               “

Yurd              Yurd Mah.      Halil Efendi             32               “

Hisarcık         Hisarcık         Fehmi Efendi           52              “

Eğrikiraz         Karakaya M.    İbrahim Ef.            17               “

Şeyh              Şeyh Mah.     Musa Efendi              16               “

Abacalu          Abacalu Mah. Zihni Efendi           19               “

Trabzon Vilayetindeki 60 medreseden 23’ü Canik (Samsun) Sancağında bunlarında 13’ü Çarşamba’da bulunmaktadır.

Not. Hisarcık denilen yer bugün Asarcık Kazası olup o zaman Çarşamba’ya bağlı bir köydür.

Yurd, Şeyh ve Abacalu’nun bugün hangi köylerin mahallesi olduğunu bilenler lütfen bizimle paylaşsınlar.

Hazinedarzadeler hakkında, Hazinedarzadeler Çarşambalı’dır başlıklı yazımızı;  Sofuzade Hacı Hasan Efendi için  dostum ve ağabeyim Hasan Topuz’un Seyyid Hasan Hulusi Efendi başlıklı yazısını okuyabilirsiniz.

KÜTÜPHANE ADI    MAHALLİ     KURUCUSU    KİTAP SAYISI      KURULUŞ TARİHİ

Hazinedarzade    Çay Mah.        Süleyman Paşa      150                     1812

Süleyman Paşa Küt.

Naimiyye Küt.      Çay Mah.        Hacı Mehmet         130                     1887

                                            Naim Efendi                                                                                           

Arnavut Ali Bey K.   Orta Mah.    Sofuzade Hasan Ef.  335                   1859

Mahmut Tayyar Paşa   Orta Mah. Mahmut Tayyar Paşa 720                 1812

Rümi 1321 (Miladi 1905) tarihli Maarif Salnamesinde Canik (Samsun) Sancağında toplam 6 kütüphane olup bunlardan biri Samsun merkezdeki Abdullah Paşa kütüphanesi, biri Ünye’deki Hacı Mehmet Ağa kütüphanesi dördü ise Çarşamba’daki kütüphanelerdir. En eski tarihli olanları da Çarşamba’daki Süleyman Paşa ve Mahmut Tayyar Paşa kütüphaneleri olduğu gibi en çok kitap da Mahmut Tayyar Paşa Kütüphanesindedir.

Yararlanılan kaynak: 19. YÜZYILDA CANİK SANCAĞI’NIN  SOSYAL VE EKONOMİK YAPISI  M.Emin YOLALICI

/Av. Safa TEMİZ

07.05.2012

http://www.haberexpres.com.tr/1905tarihli-maarif-egitimsalnamesiyillikne-gore-carsamba-medreseleri-851yy.htm