Dün gazetenin manşeti bu şekildeydi. Terme’ye
konumlandırılacak 2. Termik santral için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, DSİ,
Çevre ve Tarım Müdürlüğü gibi kurumların olumlu sonuç bildirmesi üzerine
yeniden ÇED Raporunun gündeme gelmesi üzerine gazetenin açtığı başlık buydu. Sağlık
alanına dair kamusal erk nasıl bir bildirim yaptı. Bilmiyorum. Bir daha
yazalım.
Türkiye’de 19 Kömürlü Santralin yıllık sağlık
maliyetini tekrar hatırlatalım: 2.876
erken ölüm, Yetişkinlerde 3.823 yeni kronik bronşit vakası, 4.311 hastane
yatışı, Yıllık 637.643 iş günü kaybı yaşanmaktadır. Terme bölgesi için hava
kirliliği çok vurgulandı. Ben bugün Su Kirliliği ve Termik santraller konusunu
aktaracağım. Kimse bunlar sağlıklı demesin diye… Kömür yakıtlı termik
santrallerden kaynaklanan atıklar birçok toksit element içerir. Bu elementlerin
su kaynaklarına sızması, atıkların bertaraf edilmesi ile ilgili çevresel
etkileri açısından büyük önem taşımaktadır.
Fosil yakıtların (6 nolu fuel-oil, kömür
vb.)yanmasıyla birlikte, içeriğinde bulunan kirliliğe sebep olma potansiyeline
sahip arsenik(As), Kadmiyum(Cd),kurşun(Pb),antimuan(Sb),Selenyum, Kalay(Sn) ve
Çinko (Zn) gibi toksit iz elemenler cüruf, kül ve gaz şeklinde ortaya çıkan
atıklara geçer. Atıkların çevreye boşaltılması ile içerdikleri zehirli iz
elementler, atmosfer, yeryüzü ve okyanuslara kadar taşınabilir. Bu elementler
atıkların yağmur suları ile yıkanması ve olası yeraltı taşımı sonucu, toprak
örtüsü, yüzey suları ve yeraltı sularına karışmaktadır.
Termik santrallerin önemli çevresel etkilerinden
bir soğutma suyu ihtiyacından kaynaklanır. Bu nedenle termik santraller
çoğunlukla nehir, göl veya deniz gibi kaynaklara yakın yerlere kurulur.
Yoğunlaştırıcılarda kullanılan soğutma suyu genelde 7 ile 10 derece ısınmış
olarak alındığı ortalama geri verilir. Gerek soğutma suyunun ortamdan çekilmesi
ve gerekse kullanılan suyun ortama verilmesi önemli çevre sorunları
yaratabilmektedir. Isınmış suyun deşarjı sudaki yaşam zincirini olumsuz
etkilemektedir.
Termik santrallerde özellikle; soğutma suyu
pompalarından ısı değiştiricilerinde mekanik ekipman temiz ve bakım
işlemlerinden kaynaklanan petrol ve yağ atıkları içeren atık sular, yeraltı ve
yerüstü su kaynakları için çok önemli bir kirlenme nedenidir.
Termik santrallerde kullanılmakta olan soğutma suyu
pompalarla çekilerek arıtmadan geçirilmekte ve bu sırada geçici sertlik
giderimi çöktürme ve mikroorganizmaların yok edilme aşamasında kimyasal
maddeler ilave edilmektedir.
Ayrıca santral bacasından çıkacak olan kirletici
gazların oluşturacağı asit yağmurları da suların ph’ını değiştirebilmektedir.
Uçucu küllerde bulunan Fe, Mn, Co, Cu, Zn, P,Uranyum gibi ağır metallerde
zamanla taban suları vasıtasıyla alıcı ortama verilmektedir.
Termik santrallerin buhar kazanlarından
sirkülâsyondaki suların içine biyolojik gelişimi önleyici toksit kimyasal
maddeler eklenir. Bu kimyasal maddeler arasında hidrolik asit, sülfürik asit,
sitrik asit, EDTA, formaldehit ve üratrofin sayılabilir.
Muğla Yatağan Termik Santrali civarında yeraltı ve
yerüstü su kaynaklarına olan etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada 2 baraj,5
yüzey ve 2 yeraltı su kaynağından alınan su örneklerinde kalsiyum, kurşun,
kadmiyum, antimuen ve kükürtdioksit analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına
göre, bazı örneklerde söz konusu metallerin Türkiye, EPA ve WHO tarafından
belirlenen referans değerlerinin üzerinde olduğu referans edilmiştir.
Yunanistan’da toplam 4048 MW Kurulu güce sahip 4
termik santral bölgesindeki küllerde kanserojen polisiklik aramatie
hidrokarbonlar (PAH) ve ağır metaller yönünden analizlerde artış saptanmıştır.
Hindistan da termik santrallerin olduğu bir bölgede
sularda kalsiyum ve kükürtdioksit oranları yüksek bulunmuştur. Yine Hindistan
da yapılan diğer bir çalışmada 440 MW güce sahip bir santral bacasının
elektrofili trelerinden kaçan uçucu küllerin analizinde Ni, Krom, Kurşun
düzeyleri yüksek bulunmuştur.
/Cem ŞAHAN
23.06.2015
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder