Ramazan gelmeden birkaç ay evvel onun gerekleri düşünülür, Ramazanı karşılamak için hazırlıklar yapılırdı. Pirinç, yağ, reçel, peynir, sucuk, şeker, un, zeytin, hoşaflık kuru üzüm veya erik yahut kayısı gibi gıda maddeleri alınırdı. Ramazan’da en çok tüketilen gıda maddelerinden biri de güllaçtı. Güllaç nişastadan yapılırdı.
Samsun halkının inanışına göre, yılın en değerli ayı ramazandır. Ramazan ayına “on iki ayın bir sultanı “ denilirdi.
Osmanlı belgelerinde ramazan ayı çeşitli şekillerde yer almaktadır: Şehr-i sıyâm-ı mağfiret-encâm / Şehr-i Ramazan-ı mağfiret-nişan / Şehr-i Ramazan-ı Şerîf / Ramazânü’l Mübârek / Eşref-i şuhûr-ı eyyâm olan şehr-i Ramazan-ı mağfiret-nişan / Eşref-i şuhûr ve eazz-i duhûr olan Ramazan-ı mağfiret-feyezân
Ramazan gelmeden birkaç ay evvel onun gerekleri düşünülür, Ramazanı karşılamak için hazırlıklar yapılırdı. Pirinç, yağ, reçel, peynir, sucuk, şeker, un, zeytin, hoşaflık kuru üzüm veya erik yahut kayısı gibi gıda maddeleri alınırdı. Ramazan’da en çok tüketilen gıda maddelerinden biri de güllaçtı. Güllaç nişastadan yapılırdı.
Samsun'da gelir düzeyi yüksek aileler yakınlarından veya komşularından yoksul olanlar için ramazanda gıda yardımı için paketler hazırlarlardı.
Çarşıdan alınacak tel, ekmek veya yatsı kadayıflardan başka evlerde her ihtimale karşı yufka yapılırdı.
Samsun’da ramazana on beş gün kala her evde komşuların da yardımıyla ikiyüzelli-beşyüz yufka yapılarak raflara dizilirdi. Çeşitli meyvelerden reçeller kaynatılarak kavanozlara konulurdu. Yine mübarek ramazan için fındık, ceviz ve fıstık gibi şeyler ayıklanarak hamur işi tatlılarda kullanılmak için hazırlanıp bir köşeye bırakılırdı. Ramazan biraz daha yaklaşıp da şöyle üç beş gün kaldı mı, yukarıdan aşağıya çamaşır yıkanır. Toptan hamamlara gidilirdi. O sırada ve birde ramazan içinde bayrama karşı hamamda yer bulmak mümkün değildi.
Ramazandan önce alınacak başka önlemlerde vardı. Lavanta ve kolonya ya da hacı yağı diye bilinen karanfil, misk yağları sürünmek, siyah ve kehribadan ucu püsküllü doksan dokuzluk tespih kullanmak, kiraz, yasemin, kehriba vesaireden irili ufaklı birkaç sigara ağızlığına sahip olmak ramazan öncesi alınacak önlemlerdendir.
Ramazan ayının tesbit ve i’lan edilmesiyle ramazan başlardı:
“Ma’rüz-ı dâ’îleridir ki hukûkullahda sebk-ı da’vâ şart olmayub savm-ı Ramazâni’l-Mübârek dahi cümle hukûk Bârî-i Teâlî’den bulunduğuna ve tekmîl-i sülüseyn ile ğarra-i Ramazan-ı Şerif’in sübûtu meşrû olduğuna birâenhilâl-i Şa’bani’l-Mu’azzam ru’yet Fehmi Efendi b.Mehmet ve Said Beğ Câmi-i şerif müezzinzade Hasan Efendi b.Hacı Hüseyin’den her ikisi li ecli’s-Şehade meclis-i şer’a hazırân olup istişhad olunduklarında iş bu sene-i mübâreke Receb-i Şerif’in Pazartesi günü yani Salı gecesi saat onbir buçuk reddelerinde hava berrak olduğu halde cânib_i ufk-u ğaripde, uçları kıbleye tevcîh olduğu halde hilâl Şaban-ı Şerif’ira’yü’l- ‘ayn ru’yet ve müşahede eyledik deyû, hasbetullah,edây_ı şehâdet-i şer’iyye itmeleriyle şâhidân-ı merkûman mensub oldukları Said Beğ Mahallesi İmâmı Emrullah Efendi ve Muhtarı Mûsa Efendi ve Meclis A’zası Hüseyin Efendi nâm müzekkîlerden bâ varaka-i mestûre evvlen setran ve ba’dehû mahzar-ı mahzar-ı Mehmet Ağa ve Eytâm Müdîri Mustafa Efndi nâm müzekkilerden ‘alanen lede’t-tezkiye ‘adlü Makbü’s-şehâde iddükleri ihbar ve Mûcibince ğarra-i Şa’bâni’l-Mu’azzam’ın Salı gününden sübûtuna hükm olunduktan sonra tekmîl-ü sülü seyn i’tibârıyla mâh-ı Şa’bâni’l- Mu’azam’ın selhi Çarşanba günü olduğu nümâyân ve bu vech ile Ğarr-i Ramazâni’l-Mübârek dahi Perşenbe günü olduğu sâbit olmağın ber mu’tâd ‘ıyâd-ı müslimîne ilan olunmak üzere ba’de’t-tescîl hükm ü i’lâm olundu tahriren fi’l-yevmi’s-sâbi’ve’l-ışrîn min şehr-i Şa’bâni’l-Mu’azzam sene sitte ‘aşer ve Selâsü mie ve elf...”
/Baki Sarısakal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder