Samsunlu tarihçi-yazar Baki Sarısakal, Atatürk'ün 1919'da Milli Mücadeleyi başlatmak üzere Samsun'a çıkışıyla ilgili çarpıcı iddialarda bulundu. Sarısakal, Atatürk'ün Samsun'a 18 arkadaşıyla değil, bilindiğinin aksine karargâhında bulunan 54 kişiyle birlikte çıktığını iddia etti.
Atatürk'ün Samsun'a kaç kişiyle çıktığı yönündeki tartışmalar uzun zamandan beri tarihçiler arasında sıcaklığını koruyan bir bir gündem olmuştur. Son olarak yazar Toktamış Ateş, 'Atatürk yalanları' başlığıyla geçen hafta köşesinde ele aldığı konuda, "bir televizyon kanalının Mustafa Kemal'le birlikte yola çıkan 22 kişilik bir heyetten" söz etmesine tepki göstererek, Atatürk'ün Samsun'a 18 arkadaşıyla birlikte çıktığını, bunun dışındaki iddiaların yanlış olduğunu öne sürmüştü.
Baki Sarısakal Belgeyle Konuştu
Samsunlu araştırmacı tarihçi-yazar Baki Sarısakal, Atatürk'ün 89 yıl önce Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak üzere 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışı hakkında ilginç açıklamalarda bulundu. Bu güne kadar Atatürk'ün Samsun'a 18 arkadaşıyla birlikte çıktığının bilindiğini söyleyen Sarısakal, "Bilindiğinin aksine Atatürk 30 yüksek rütbeli asker olmak üzere, 54 kişilik karargahıyla birlikte Samsun'a çıkmıştır" şeklinde konuştu. Atatürk'ün kendi eliyle yazdığı ve imzasının bulunduğu Samsun'a birlikte çıktığı kişilerin isimlerinin yer aldığı listeyi içeren belgeyi gösteren Sarısakal, "Elimde Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi'nde (ATESE) de bulunan belge var" ifadelerini kullandı.
Atatürk 54 Kişiyle Birlikte Samsun'a Çıktı
ATESE'de de bulunan belgelerde Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Harbiye Nezareti'ne yazdığı ve görevlendirilmelerini istediği arkadaşlarının isim listesinin ayrıca Dokuzuncu Ordu Kıtaatı Müfettişlik erkanını gösterdiğine dikkat çeken Sarısakal, "Bu listede Samsun'a çıkacakların listesi isim isim verilmiştir. Atatürk, Samsun'a karargahında bulunan 54 kişiyle birlikte çıkmıştır. Atatürk 18 arkadaşıyla birlikte Samsun'a çıktı, ifadesi bir klasik haline gelmiştir. Bu hatanın da ana nedeni Fethi Tevetoğlu'nun 'Mustafa Kemalle Samsun'a çıkanlar' isimli kitabında Atatürk'ün 18 arkadaşıyla birlikte Samsun'a çıktığını yazmasıdır. Yıllardır bu kitap, tabiri yerindeyse kabe olarak kabul edildi ve kitaptaki bilgiler doğrultusunda yeni kitaplar yazıldı. Oysa bu rakam gerçeği yansıtmamaktadır. Atatürk kendi el yazısı ve imzasıyla Samsun'a çıkacak arkadaşlarının isimlerini yazmıştır." diye konuştu.
Duman Ve Sır Perdesi Var
Atatürk'le birlikte Samsun'a çıkan 54 kişinin Kavak'a, Havza'ya, Amasya'ya hatta Erzurum'a kadar onunla beraber gittiğini de dile getiren Sarısakal şunları söyledi: "Baktığımızda Atatürk'ün sadece 18 arkadaşıyla ilgili bilgilere ulaşıyoruz. Bu 18 kişi Türkiye'nin geleceğinde söz sahibi olan mevkilere gelmişler. Fakat 18 kişinin dışındaki isimlerle ilgili hiçbir bilgiye, fotoğrafa ulaşamıyoruz. Diğer kişilere ne olduğu, nerelere gittikleri belli değil. Burada bir sis, duman ve sır perdesi var. Buradaki sırrı çözemedim. Hiç kimse de araştırmıyor. Ama benim araştırmalarım devam ediyor. Çünkü bu kişilerin var olduğunu belirten elimdeki belgeler çok önemli"
Sarısakal'ın iddiaları doğrultusunda Atatürk'le birlikte Samsun'a çıkan 54 kişinin isim listesi şöyle:
1- III. Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bele
2- Müfettişlik Kurmay Başkanı Kurmay Albay Manastırlı Kazım Dirik
3- Karargah ERkan-ı Harbiye'si İstihbarat ve Siyasiyat Şubesi müdürü Kurmay Binbaşı Hüsrev Gerede
4- Müfettişlik Topçu Komutanı Topçu Binbaşı Kemal Doğan
5- Kurmay Başkan Yardımcısı Kurmay Yarbay Mehmet Akif Ayıcı Arif
6- Müfettişlik Sağlık Başkanı Doktor Albay İbrahim Tali Öngören
7- Sağlık Başkan Yardımcısı Doktor Binbaşı Refik Saydam
8- Kurmay Yardımcısı Yüzbaşı Mümtaz Tünay
9- Müfettişlik Başyaveri Yüzbaşı Cevat Abbas Gürer
10- Kurmay Yardımcısı Yüzbaşı İsmail Hakkı Ede
11- Müfettişlik Emir Subayı Yüzbaşı Ali Şevket Öndersev
12- Karargah Komutanı Yüzbaşı Mustafa Vasfi Süsoy
13- İaşe Subayı Üsteğmen ABdullah Kunt
14- Kurmay Yardımcısı Kalem Amiri Üsteğmen Akif Hikmet Gerçekçi
15- Müfettişlik İkinci Yaveri Teğmen Muzaffer Kılıç
16- Şifre Katibi, Birinci Sınıf Katip Faik Aybars
17- Üsteğmen Hayati Bey
18- Şifre Katibi Yardımcısı Dördüncü Sınıf Katip Memduh Atasev ve gemi kaptanı İsmail Hakkı Durusu
19- Tabip Yüzbaşı Behçet Efendi
20- Mülhak Yüzbaşı Rauf
21- Yüzbaşı Hersekli Ahmet Efendi
22- Mülhak Teğmen Zebur
23- Teğmen Ruhsat (Emir Subayı Yardımcısı)
24- Ali Rıza Efendi (Adli Müşaviri)
25- Rahbi Efendi (Tabur Hesap Memuru)
26- Ahmet Nuri Efendi (Tabur Hesap Memuru)
27- Zabit Vekili Tahir Efendi
28- Yahya Efendi (Albay Katibi)
29- Süleyman Efendi (Tabur Katibi)
30- Şükrü Efendi (Hesap Memuru)
31- Kd. Çavuş Osman Nurioğlu Ali Faik
32- Kıdemsiz Çavuş İbrahim İzzet
33- Çavuş Mustafaoğlu Kemal (Konya)
34- Çavuş Kemaloğlu Mustafa (Konya)
35- Onbaşı Tevfikoğlu Adem (Çatalca)
36- Onbaşı Alioğlu Rafet (Sivas)
37- Onbaşı Abdullahoğlu Ali (İzmir)
38- Er Hüseyinoğlu Mehmet (Sincan)
39- Er Alioğlu Emin (Sincan)
40- Er Mustafaoğlu İsmail (Sincan)
41- Er İbrahimoğlu Ömer (Sincan)
42- Er Keremoğlu Mehmet
43- Er Mehmetoğlu Mehmet (Gerede)
44- Er Hasanoğlu Ulvan (Sungurlu)
45- Er Mehmetoğlu Durmuş (Mudurnu)
46- Er Mehmetoğlu Ali (Geyve)
47- Er Şakiroğlu Ali (Geyve)
48- Er Hasanoğlu Hüseyin (Akhisar)
49- Er Abdullahoğlu Musa (Divrik)
50- Er Abdullahoğlu Mehmet (Tokat)
51- Er Mehmetoğlu Hasan (Kadıköy)
52- Er Bekiroğlu Mahmut (Yenihan)
53- Er İhsanoğlu Mehmet Lütfi (Üsküdar)
54- Er Alioğlu Musa (Aydın)
Samsun Büyükşehir Belediyesi de yaptığı Tütün İskelesi'nde Atatürk'ün 18 arkadaşıyla birlikte Samsun'a çıkışını simgeleyen heykelleri çeşitli çevre düzenlemeleri ve ışıklandırmalar ile birlikte 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramına yetiştirmişti.
/Yaprak KOÇER
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder